نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 16 صفحه : 390
در اين آيه به دو نشانه عظمت الهى اشاره شده: يكى آفرينش انسان از خاك كه ممكن
است اشاره به آفرينش نخستين انسان يعنى آدم بوده باشد، يا آفرينش همه انسانها از
خاك چرا كه مواد غذايى تشكيل دهنده وجود انسان همه، مستقيما يا بطور غير مستقيم از
خاك گرفته مىشود.
ديگر تكثير نسل انسان و انتشار فرزندان آدم در سراسر روى زمين است كه اگر
ويژگى گسترش در آدم آفريده نشده بود به زودى از ميان مىرفت و نسل او برچيده مىشد.
راستى خاك كجا و انسانى با اين ظرافت كجا؟
اگر پردههاى ظريف چشم كه از برگ گل هم لطيفتر و حساستر و ظريفتر است، همچنين
سلولهاى فوق العاده حساس و ظريف مغز را در كنار خاك بگذاريم و با هم مقايسه كنيم
آن گاه مىفهميم كه آفريدگار جهان چه قدرت عجيبى به كار گرفته كه از آن ماده تيره
كم ارزش چنين دستگاههاى ظريف و دقيق و پر ارزشى را به وجود آورده است؟.
خاك نه نور دارد، نه حرارت، نه زيبايى و نه طراوت، و نه حس و نه حركت ولى در
عين حال خمير مايه انسانى شده است داراى همه اين صفات، آن كس كه از چنين موجود
مردهاى كه كمارزشترين موجودات محسوب مىشود چنان موجود زنده شگرفى بيافريند
شايسته هر گونه ستايش بر اين قدرت و علم و دانش بىحساب است" فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِينَ".
اين تعبير ضمنا بيانگر اين واقعيت است كه در ميان انسانها تفاوتى نيست و ريشه
همه به يك جا بازمىگردد، همگى پيوند ناگسستنى با خاك دارند و طبعا سرانجام نيز
همه به همان خاك بازمىگردند.
قابل توجه اينكه كلمه" اذا" در لغت عرب معمولا در مورد امور ناگهانى
به كار مىرود، ذكر اين تعبير در اينجا ممكن است اشاره به آن باشد كه خداوند
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 16 صفحه : 390