نياوردند، بنا بر اين جمله فوق، اشاره به آن گروه مؤمنان واقعى و حق‌جويان خالى از تعصب است كه نام" اهل كتاب" تنها شايسته آنها است.

بعد مى‌افزايد:" گروهى از اينها (از اهل مكه و مشركان عرب) نيز به آن ايمان مى‌آورند" (وَ مِنْ هؤُلاءِ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ‌) [1] و در پايان در مورد كافران هر دو گروه مى‌گويد:" آيات ما را جز كافران انكار نمى‌كنند" (وَ ما يَجْحَدُ بِآياتِنا إِلَّا الْكافِرُونَ‌).

با توجه به اينكه مفهوم" جحد" آنست كه انسان، به چيزى معتقد باشد و آن را انكار كند [2] مفهوم جمله فوق اين مى‌شود كه حتى كفار در دل به عظمت اين آيات معترفند و نشانه‌هاى صدق و راستى را در جبين آن مى‌نگرند، و راه و رسم پيامبر ص و زندگى پاكيزه و پيروان پاكباخته او را دليلى بر اصالت آن مى‌شمرند اما به خاطر لجاجت و تعصب و تقليد كوركورانه از نياكان، و يا براى حفظ منافع نامشروع زودگذر به انكار برمى‌خيزند.

به اين ترتيب قرآن موضع‌گيريهاى اقوام مختلف را در برابر اين كتاب آسمانى مشخص مى‌كند: در يك صف اهل ايمانند، اعم از علماى اهل كتاب و مؤمنان راستين و مشركانى كه تشنه حق بودند و حق را يافتند و دل به آن بستند، و در صف ديگر منكران لجوجى كه حق را ديدند اما همچون خفاشان خود را از آن پنهان داشتند، چرا كه ظلمت كفر جزء بافت وجودشان شده و از نور ايمان وحشت دارند!

[1] بعضى از مفسران جمله" فَالَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ‌" را اشاره به مسلمانان دانسته‌اند، و جمله" مِنْ هؤُلاءِ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ‌" را اشاره به اهل كتاب، ولى اين تفسير بسيار بعيد به نظر مى‌رسد، زيرا تعبير" فَالَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ‌" و مانند آن، در هيچ موردى از قرآن ظاهرا به غير يهود و نصارى اطلاق نشده است.

[2]" راغب" در" مفردات" مى‌گويد: الجحود نفى ما فى القلب اثباته و اثبات ما فى القلب نفيه.