كاملا متفاوت ببينند و به عموميت قدرت خدا آشنا شوند و به توانايى او بر اعاده اين حيات پى ببرند.

در حقيقت همانگونه كه اثبات توحيد گاه از مشاهده" آيات انفسى" است و گاه" آيات آفاقى" اثبات معاد نيز از هر دو طريق انجام مى‌گيرد.

امروز اين آيه براى دانشمندان معنى دقيقتر و عميقترى مى‌تواند ارائه دهد و آن اينكه بروند و آثار موجودات زنده نخستين را كه به صورت فسيلها و غير آن در اعماق درياها، در دل كوه‌ها، و در لابلاى طبقات زمين است ببينند، و به گوشه‌اى از اسرار آغاز حيات در كره زمين و عظمت و قدرت خدا پى برند و بدانند كه او بر اعاده حيات قادر است‌ [1] ضمنا واژه" نشاه" در اصل به معنى ايجاد و تربيت چيزى است و گاه از دنيا به" نشاه اولى" و از قيامت به" نشاه آخرت" تعبير مى‌شود.

اين نكته نيز قابل توجه است كه در ذيل آيه گذشته" إِنَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ" آمده بود و در اينجا" إِنَّ اللَّهَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ"، اين تفاوت ممكن است به خاطر آن باشد كه اولى يك مطالعه محدود را بيان مى‌كند و دومى يك مطالعه وسيع و گسترده را.

[1] در گذشته بحث مشروحى در باره" سير ارض و جهانگردى" و اثرات آن داشته‌ايم اما آن بحث بيشتر جنبه درس عبرت در زمينه سرگذشت اقوام طغيانگر گذشته داشت (به جلد سوم تفسير نمونه صفحه 102 ذيل آيه 137 سوره آل عمران مراجعه فرمائيد).