و از همه اينها گذشته من زحمت كشيده‌ام، رنج برده‌ام، خون جگر خورده‌ام تا اين ثروت را اندوخته‌ام، ديگران هم اگر لياقت و توانايى دارند چرا زحمت نمى‌كشند؟ من مزاحم آنها نيستيم! و اگر ندارند چه بهتر كه گرسنه بمانند و بميرند [1] اينها منطقهاى پوسيده و رسوايى است كه غالبا ثروتمندان بى‌ايمان در مقابل كسانى كه آنها را نصيحت مى‌كنند اظهار مى‌دارند.

اين نكته نيز قابل توجه است كه قرآن اين معنى را سربسته گذاشته كه قارون به كدام علمش در تحصيل اين ثروت تكيه مى‌كند؟.

آيا به علم كيمياء، آن چنان كه بعضى از مفسران گفته‌اند؟

يا به علم تجارت و كشاورزى و فنون صنعت؟

و يا به علم مديريت خاصش كه توانسته بود از طريق آن اين ثروت عظيم را به چنگ آورد؟ يا همه اينها؟

بعيد نيست كه مفهوم آيه معنى وسيعى داشته باشد و همه را شامل شود.

(البته صرف نظر از اينكه علم كيمياء- علمى است كه بوسيله آن مى‌توان از مس و مانند آن طلا بسازند- افسانه است يا واقعيت).

در اينجا قرآن پاسخ كوبنده‌اى به قارون- و قارونها- مى‌دهد كه" آيا او نمى‌دانست خداوند اقوامى را قبل از او هلاك كرد كه از او نيرومندتر و آگاهتر و ثروتمندتر بودند"؟! (أَ وَ لَمْ يَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ قَدْ أَهْلَكَ مِنْ قَبْلِهِ مِنَ الْقُرُونِ مَنْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُ قُوَّةً وَ أَكْثَرُ جَمْعاً).

تو مى‌گويى آنچه دارى از طريق علم و دانشت دارى، اما فراموش كردى كه از تو عالمتر و نيرومندتر و ثروتمندتر فراوان بودند، آيا توانستند از چنگال‌

[1] جمله" أُوتِيتُهُ عَلى‌ عِلْمٍ عِنْدِي‌" را به هر يك از معانى سه‌گانه فوق يا به همه آنها مى‌توان تفسير كرد.