نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 16 صفحه : 130
كه آوازه قيام پيامبر اسلام ص در سرزمين مكه در مدت كوتاهى در تمام جزيره
عربستان پيچيده و از آن هم فراتر رفت چون مكه ام القرى بود، هم مركز روحانى حجاز،
و هم مركز تجارى بود، و حتى در مدت كوتاهى به مراكز مهم تمدن آن زمان رسيد.
بنا بر اين آيه يك حكم كلى و عمومى را بيان مىكند، و اينكه بعضى از مفسران آن
را اشاره به مكه دانستهاند كاملا بىدليل است و تعبير به" فى امها" نيز
يك تعبير عام است، چرا كه" ام" به معنى مادر و مركز اصلى است و اختصاصى
به مكه ندارد [1]
***
آخرين آيه مورد بحث پاسخ سومى است براى گفتار بهانهجويانى كه مىگفتند اگر ايمان
بياوريم عرب بر ما هجوم مىكند و زندگى ما را به هم مىريزد، قرآن مىگويد:"
آنچه را از اين رهگذر به دست مىآوريد متاع بىارزش زندگى دنيا و زينت آن
است" (وَ ما أُوتِيتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَمَتاعُ
الْحَياةِ الدُّنْيا وَ زِينَتُها).
ولى آنچه نزد خدا است (از نعمتهاى بىپايان جهان ديگر، و مواهب معنويش در اين
دنيا) بهتر و پايدارتر است" (وَ ما
عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقى).
چرا كه تمام نعمتهاى مادى دنيا داراى عوارض ناگوار و مشكلات گوناگونى است و
هيچ نعمت مادى خالص از ضرر و خطر يافت نمىشود.
بعلاوه نعمتهايى كه در نزد خدا است به خاطر جاودانگى آنها و زودگذر بودن مواهب
اين دنيا قابل مقايسه نيست، بنا بر اين هم بهتر و هم پايدارتر است.
به اين ترتيب در يك مقايسه ساده هر انسان عاقلى مىفهمد كه نبايد آن را فداى
اين كرد، لذا در پايان آيه مىفرمايد:" آيا تعقل نمىكنيد"؟! (أَ فَلا تَعْقِلُونَ).
[1] در مورد اينكه آيا اين آيه شامل
مستقلات عقليه نيز مىشود يا نه در جلد 12 صفحه 51 (ذيل آيه 15 سوره اسراء) بحثى
داشتيم.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 16 صفحه : 130