اسلام معترف بودند ولى روى ملاحظات منافع شخصى، حاضر به قبول ايمان نبودند مى‌فرمايد:" آنها گفتند ما اگر هدايت را همراه تو پذيرا شويم و از آن پيروى كنيم ما را از سرزمينمان مى‌ربايند"! (وَ قالُوا إِنْ نَتَّبِعِ الْهُدى‌ مَعَكَ نُتَخَطَّفْ مِنْ أَرْضِنا) [1] در تفاسير آمده كه اين سخن را" حارث بن نوفل" بيان كرد، خدمت پيامبر ص رسيد عرض نمود ما مى‌دانيم كه گفتار تو حق است اما چيزى كه مانع مى‌شود از برنامه تو پيروى كنيم و ايمان بياوريم ترس از هجوم عرب بر ما است كه ما را از سرزمينمان بربايند، و ما قدرت مقابله با آنها را نداريم! [2] اين سخن را كسى مى‌گويد كه قدرت پروردگار را ناچيز مى‌شمرد و قدرت مشتى عرب جاهلى را عظيم، اين سخن را كسى مى‌گويد كه هنوز به عمق عنايتها و حمايتهاى الهى آشنا نيست، و نمى‌داند چگونه او يارانش را يارى و دشمنانش را در هم مى‌شكند، لذا قرآن در پاسخ آنها چنين مى‌گويد:" آيا ما حرم امنى در اختيار آنها قرار نداديم كه ثمرات و محصولات هر شهر و ديارى به سوى آن آورده مى‌شود"؟! (أَ وَ لَمْ نُمَكِّنْ لَهُمْ حَرَماً آمِناً يُجْبى‌ إِلَيْهِ ثَمَراتُ كُلِّ شَيْ‌ءٍ) [3]" ولى اكثر آنها نمى‌دانند" (وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ‌).

خداوندى كه سرزمين شوره‌زار و سنگلاخ بى‌آب و درختى را حرم امن قرار داد، و آن چنان دلها را متوجه آن ساخت كه بهترين محصولات از نقاط مختلف‌

[1]" معك" در آيه فوق متعلق به" نتبع" مى‌باشد، اين احتمال نيز وجود دارد كه تعلق به" هدى" پيدا كند كه تفاوت مختصرى در معنى خواهد داشت.

[2]" مجمع البيان" ذيل آيه مورد بحث.

[3]" يجبى" از ماده" جباية" به معنى جمع كردن است، و لذا به حوض كه آب را در خود جمع مى‌كند" جابيه" مى‌گويند- ضمنا" نمكن" در آيه فوق به معنى" نجعل" است و" حرما" مفعول آن است و گرنه" نمكن" در معنى اصلى كه تمكين دادن است بوسيله" فى" متعدى مى‌شود.