نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 15 صفحه : 550
آيا آيات مرا تكذيب كرديد در حالى كه آگاهى از آن نداشتيد و در صدد تحقيق از
آن برنيامديد"؟! (حَتَّى إِذا جاؤُ قالَ
أَ كَذَّبْتُمْ بِآياتِي وَ لَمْ تُحِيطُوا بِها عِلْماً)" و چه اعمالى انجام مىداديد" (أَمَّا ذا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ) [1] گوينده
اين سخن خداوند است و منظور از آيات، معجزات پيامبران و يا فرمانهاى الهى و يا همه
اينها است.
و منظور از جمله" وَ لَمْ
تُحِيطُوا بِها عِلْماً" يعنى بدون آنكه از آن
تحقيق كنيد و به حقيقت امر آگاهى يابيد به تكذيب آن پرداختيد و اين نهايت جهل و
نادانى است كه انسان بدون تحقيق و احاطه علمى به چيزى در صدد انكار آن برآيد.
در حقيقت از آنها دو چيز سؤال مىشود يكى از تكذيب بدون تحقيقشان، و ديگر از
اعمالى كه انجام مىدادند.
اگر آيه فوق درباره قيامت و رستاخيز باشد، مفهومش معلوم است و اما اگر اشاره
به مساله رجعت باشد- چنان كه هماهنگى آيات ايجاب مىكند- اشاره به اين است كه به
هنگام بازگشت گروهى از بدكاران به اين جهان، كسى كه نماينده خدا و ولى امر است،
آنها را مورد بازپرسى قرار مىدهد، سپس به مقدار استحقاقشان آنها را مجازات دنيوى
مىكند، و اين مانع از عذاب آخرت آنها نخواهد بود، چنان كه بسيارى از مجرمان، حد
شرعى در اين جهان مىخورند و در صورت عدم توبه در آخرت نيز مجازاتشان محفوظ است.
***
بديهى است اين مجرمان در مقابل هيچيك از اين دو سؤال پاسخى ندارند
[1] جمله" أَمَّا ذا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ" جمله استفهاميه است و" اما" مركب از" ام" كه حرف
عطف است و معمولا بعد از همزه استفهام براى معادله دو چيز مىآيد و" ما"
استفهاميه است و مجموع آن چنين معنى مىدهد" او اى شىء كنتم تعملونه".
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 15 صفحه : 550