واژه" مكر" چنان كه قبلا (در جلد 2 صفحه 226) نيز گفته‌ايم در ادبيات عرب به معنى هر گونه چاره‌انديشى است، و اختصاصى به نقشه‌هاى شيطانى و زيانبخش كه در فارسى امروز در آن استعمال مى‌شود ندارد، بنا بر اين هم در مورد نقشه‌هاى زيانبخش بكار مى‌رود، و هم چاره‌انديشى‌هاى خوب.

" راغب" در" مفردات" مى‌گويد:" المكر صرف الغير عما يقصده".

" مكر آن است كه كسى را از رسيدن مقصودش باز دارند".

بنا بر اين هنگامى كه اين واژه در مورد خداوند بكار مى‌رود به معنى خنثى كردن توطئه‌هاى زيانبار است، و هنگامى كه درباره مفسدان بكار مى‌رود به معنى جلوگيرى از برنامه‌هاى اصلاحى است.

" ببين اين خانه‌هاى آنها است كه به خاطر ظلم و ستمشان خالى مانده"! (فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خاوِيَةً بِما ظَلَمُوا).

نه صدايى از آنها به گوش مى‌رسد.

نه جنب و جوشى در آنجا وجود دارد.

و نه از آن همه زرق و برقها و ناز و نعمتها و مجالس پر گناه اثرى باقى مانده است.

آرى آتش ظلم و ستم در آنها افتاد و همه را سوزانيد و ويران كرد.

" در اين ماجرا درس عبرت و نشانه روشنى است از پايان كار ظالمان و قدرت پروردگار براى كسانى كه مى‌دانند" (إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ‌).