و از آنجا كه بيشتر آيات اين سوره دلدارى به پيامبر ص و مؤمنان اندك آن روز در برابر انبوه دشمنان است، و نيز از آنجا كه بسيارى از آيات اين سوره در مقام دفاع از پيامبر ص در برابر تهمتهاى ناروا نازل شده، سوره را با يك جمله پر معنى تهديد آميز به اين دشمنان لجوج پايان داده، مى‌گويد:

" به زودى آنها كه ستم كردند مى‌دانند كه بازگشتشان به كجا است و سرنوشتشان چگونه است"؟! (وَ سَيَعْلَمُ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَيَّ مُنْقَلَبٍ يَنْقَلِبُونَ‌).

گرچه بعضى از مفسران، خواسته‌اند اين بازگشت و سرنوشت را منحصرا همان آتش دوزخ، معرفى كنند، ولى هيچگونه دليلى براى محدود ساختن آن نداريم، بلكه ممكن است شكستهاى پى در پى كه در جنگهاى بدر و مانند آن دامن آنها را گرفت و ضعف و ذلتى كه سرانجام در اين دنيا نصيبشان شد علاوه بر شكست آخرت در مفهوم اين تهديد جمع باشد.

نكته‌ها:

1- چرا پيامبر (ص) را متهم به شعر مى‌كردند؟

چنان كه گفتيم از آيات مختلف قرآن استفاده مى‌شود كه يكى از تهمتهاى رايج كه به پيامبر اسلام ص مى‌بستند، شعر و شاعرى بود و آيات فوق نيز پاسخى بود به چنين اتهامى.

آنها به خوبى مى‌دانستند كه قرآن كمترين شباهت به شعر ندارد، نه از نظر ظاهر يعنى نظم و وزن و قافيه شعرى، و نه از نظر محتوا، تشبيهات و تخيلات و تغزلات شاعرانه.

ولى آنها چون جاذبه فوق العاده قرآن را در افكار مردم مى‌ديدند، و آهنگ دلنشين آن را در درون جان خويش احساس مى‌كردند، براى پرده افكندن بر اين‌