(وَ الَّذِينَ إِذا ذُكِّرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْها صُمًّا وَ عُمْياناً).

مسلما منظور اشاره به عمل كفار نيست، چرا كه آنها به آيات الهى اصلا اعتنايى ندارند، بلكه منظور گروه منافقان يا به ظاهر مسلمانان قشرى است كه چشم و گوش بسته بر آيات خدا مى‌افتند بى آنكه حقيقت آن را درك كنند، به عمق آن برسند، و مقصود و منظور خدا را بدانند و به آن بينديشند و در عمل از آن الهام گيرند.

راه خدا را با چشم و گوش بسته نمى‌توان پيمود، قبل از هر چيز گوش شنوا و چشم بينا براى پيمودن اين راه لازم است، چشمى باطن‌نگر و ژرف‌بين و گوشى حساس و نكته‌شناس.

و اگر درست بينديشيم زيان اين گروه كه چشم و گوش بسته به گمان خود دنبال آيات الهى مى‌روند كمتر از زبان دشمنانى كه آگاهانه ضربه بر پايه آئين حق مى‌زنند نيست بلكه گاه به مراتب بيشتر است.

اصولا درك آگاهانه از مذهب سرچشمه اصلى مقاومت و پايدارى و ايستادگى است، چرا كه چشم و گوش بستگان را به آسانى مى‌توان فريب داد، و با تحريف مذهب از مسير اصلى منحرف ساخت، و آنها را به وادى كفر و بى ايمانى و ضلالت كشاند.

اين گونه افراد آلت دست دشمنان و طعمه خوبى براى شيطانند، تنها مؤمنان ژرف‌انديش و بصير و سميع‌اند كه چون كوه ثابت مى‌مانند و بازيچه دست اين و آن نمى‌شوند.

در حديثى از امام صادق ع مى‌خوانيم هنگامى كه از تفسير اين آيه از محضرش سؤال كردند فرمود:

مستبصرين ليسوا بشكاك:

" منظور اين است كه آنها از روى آگاهى گام برمى‌دارند نه از روى شك و ترديد"! [1]

[1] نور الثقلين جلد 4 صفحه 43.