نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 15 صفحه : 152
و دورى از هر گونه افراط و تفريط در كارها مخصوصا در مساله انفاق است اشاره
كرده مىفرمايد:" آنها كسانى هستند كه به هنگام انفاق نه اسراف مىكنند و نه
سختگيرى، بلكه در ميان اين دو حد اعتدالى را رعايت مىكنند" (وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ
يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً).
جالب توجه اينكه اصل انفاق كردن را مسلم مىگيرد بطورى كه نياز به ذكر نداشته
باشد چرا كه انفاق يكى از وظائف حتمى هر انسانى است، لذا سخن را روى كيفيت انفاق
آنان مىبرد و مىگويد: انفاقى عادلانه و دور از هر گونه اسراف و سختگيرى دارند،
نه آن چنان بذل و بخششى كنند كه زن و فرزندشان گرسنه بمانند، و نه آن چنان سختگير
باشند كه ديگران از مواهب آنها بهره نگيرند.
در تفسير" اسراف" و" اقتار" كه نقطه مقابل يكديگرند
مفسران سخنان گوناگونى دارند كه روح همه به يك امر بازمىگردد و آن اينكه"
اسراف" آن است كه بيش از حد و در غير حق و بيجا مصرف گردد، و"
اقتار" آن است كه كمتر از حق و مقدار لازم بوده باشد.
در يكى از روايات اسلامى تشبيه جالبى براى اسراف و" اقتار" و حد
اعتدال شده است و آن اينكه هنگامى كه امام صادق ع اين آيه را تلاوت فرمود مشتى
سنگريزه از زمين برداشت و محكم در دست گرفت، و فرمود اين همان" اقتار"
و سختگيرى است، سپس مشت ديگرى برداشت و چنان دست خود را گشود كه همه آن به روى
زمين ريخت و فرمود اين" اسراف" است، بار سوم مشت ديگرى برداشت و كمى دست
خود را گشود به گونهاى كه مقدارى فرو ريخت و مقدارى در دستش بازماند، و فرمود اين
همان" قوام" است [1] واژه" قوام" (بر وزن عوام) در لغت به معنى عدالت
و استقامت و حد وسط
[1] كافى- بنا بر نقل تفسير نور
الثقلين جلد 4 صفحه 29.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 15 صفحه : 152