نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 14 صفحه : 496
" همه آنها از نماز و تسبيح خود، آگاه و با خبرند" (كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِيحَهُ).
" و خداوند از تمام اعمالى كه آنها انجام مىدهند آگاه است" (وَ اللَّهُ عَلِيمٌ بِما يَفْعَلُونَ).
***
و از آنجا كه اين تسبيح عمومى موجودات دليلى بر خالقيت پروردگار است و
خالقيت او دليل بر مالكيت او نسبت به مجموعه جهان هستى است، و نيز دليل بر آن است
كه همه موجودات به سوى او باز مىگردند، اضافه مىكند:" و از براى خدا است
مالكيت آسمانها و زمين، و بازگشت تمامى موجودات به سوى او است" (وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَى
اللَّهِ الْمَصِيرُ).
اين احتمال نيز در پيوند اين آيه با آيه قبل وجود دارد كه در آخرين جمله آيه
گذشته سخن از علم خداوند به اعمال همه انسانها و تسبيح كنندگان بود، و در اين آيه
به دادگاه عدل او در جهان ديگر، و مالكيت خداوند نسبت به همه آسمان و زمين و حق
قضاوت و داورى او اشاره مىكند.
نكتهها:
1- جمله" أَ لَمْ تَرَ" (آيا نديدى)
به گفته بسيارى از مفسران به معنى" ا لم تعلم" (آيا نمىدانى) است،
زيرا تسبيح عمومى موجودات جهان چيزى نيست كه با چشم ديده شود، بلكه به هر معنى كه
باشد با قلب و عقل، درك مىگردد، اما از آنجا كه اين مساله آن قدر واضح است كه
گويى با چشم ديده مىشود، تعبير به" أَ
لَمْ تَرَ" شده است.
اين نكته نيز قابل توجه است كه مخاطب در اين آيه گرچه شخص پيامبر اسلام ص
مىباشد اما به گفته جمعى از مفسران منظور از آن عموم مردم است،
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 14 صفحه : 496