آوردن چهار شاهد لازم است و الا حد قذف اجرا مى‌گردد ولى در مورد دو همسر چنين نيست و به اين دليل حكم مزبور از ويژگيهاى آنهاست.

2- برنامه مخصوص" لعان"

از توضيحاتى كه در تفسير آيات بيان شد به اينجا رسيديم كه براى دفع حد قذف از مردى كه زن خود را متهم به زنا ساخته لازم است چهار مرتبه خدا را گواه گيرد كه راست مى‌گويد كه در حقيقت هر يك از اين چهار شهادت در اين مورد خاص جانشين شاهدى شده است، و در مرتبه پنجم براى تاكيد بيشتر، لعنت خدا را به جان مى‌خرد اگر دروغگو باشد.

با توجه به اينكه اجراى اين مقررات، معمولا در يك محيط اسلامى و توام با تعهدات مذهبى است و هنگامى كه كسى ببيند بايد در مقابل حاكم اسلامى اين چنين قاطعانه خدا را به گواهى بطلبد و لعن بر خود بفرستد، غالبا از اقدام به چنين خلافى خود دارى مى‌كند، و همين سدى بر سر راه او و اتهامات دروغين مى‌گردد، اين در مورد مرد.

اما اينكه زن براى دفاع از خود بايد چهار بار خدا را به گواهى طلبد كه اين نسبت دروغ است به خاطر اين مى‌باشد كه تعادل ميان شهادت مرد و زن برقرار شود، و چون زن در معرض اتهام قرار گرفته در پنجمين مرحله با عبارتى شديدتر از عبارت مرد از خود دفاع مى‌كند، و غضب خدا را بر خود مى‌خرد اگر مرد راست گفته باشد مى‌دانيم" لعنت"، دورى از رحمت است اما" غضب" چيزى بالاتر از دورى از رحمت مى‌باشد، زيرا غضب مستلزم كيفر و مجازاتى است بيش از دور ساختن از رحمت، و لذا در تفسير سوره حمد گفتيم" مغضوب عليهم" از" ضالين" (گمراهان) بدترند با اينكه" ضالين" مسلما دور از رحمت خدا مى‌باشند.