كسى را از ميان ناز و نعمت بيرون كشند و به سياه چال زندان وحشتناكى بيفكنند فوق العاده دردناك خواهد بود.

بعلاوه اين فراوانى نعمت، پرده‌هاى غفلت و غرور را بر روى چشمان او ضخيم‌تر مى‌كند تا آنجا كه راه باز گشت بر او غير ممكن مى‌شود.

اين همان چيزى است كه در ساير آيات قرآن از آن اشاره به" استدراج در نعمت" شده است‌ [1] ضمنا جمله" نمد" از ماده" امداد" و" مد" به معنى كامل كردن نقصان چيزى، و جلوگيرى از قطع و پايان آن است.

نخست مى‌گويد:" كسانى كه از خوف پروردگارشان بيمناك و نگرانند (إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ‌).

قابل توجه اينكه" خشيت" به معنى هر گونه ترس نيست، بلكه ترسى است كه توام با تعظيم و احترام باشد، همچنين" مشفق" كه از ماده" اشفاق" و از ريشه" شفق" به معنى روشنايى آميخته با تاريكى گرفته شده به معنى خوف و ترسى است كه آميخته با محبت و احترام است.

و از آنجا كه" خشيت" بيشتر جنبه قلبى دارد و" اشفاق" جنبه عملى را شامل مى‌شود، ذكر اين دو به صورت علت و معلول در آيه روشن مى‌گردد، در حقيقت مى‌فرمايد: آنها كسانى هستند كه ترس آميخته با عظمت خدا در دلهايشان جاى‌

[1] براى توضيح بيشتر درباره استدراج به جلد هفتم صفحه 32 (ذيل آيه 182 سوره اعراف) مراجعه فرمائيد.