در دو آيه بعد به عنوان جمع بندى و نتيجهگيرى
كلى، هدف اصلى از بيان اين دو دليل را ضمن باز گويى پنج نكته تشريح مىكند:
1- نخست
مىگويد:" آنچه در آيات قبل از مراحل مختلف حيات در مورد انسانها و جهان
گياهان بازگو شد براى اين است كه بدانيد خداوند حق است" (ذلِكَ
بِأَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُ).
و چون او حق
است نظامى را كه آفريده نيز حق است، بنا بر اين نمىتواند بيهوده و بى هدف باشد،
همانگونه كه در جاى ديگر مىخوانيم: وَ ما خَلَقْنَا
السَّماءَ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما باطِلًا ذلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا:"
ما آسمانها و زمين و آنچه را در ميان اين دو است بيهوده و باطل نيافريديم، اين
گمان و پندار كافران است" (ص- 27).
و چون اين
جهان بى هدف نيست و از سوى ديگر هدف اصلى را در خود آن نمىيابيم يقين پيدا
مىكنيم كه معاد و رستاخيزى در كار است.
2- اين نظام
حاكم بر جهان حيات به ما مىگويد:" او است كه مردگان را زنده مىكند" (وَ
أَنَّهُ يُحْيِ الْمَوْتى).
[1]" هامدة" در اصل به معنى آتشى است
كه خاموش شده، و به زمينى كه گياهانش خشكيده و بى حركت مانده" هامده"
گفته مىشود (مفردات راغب) بعضى ديگر گفتهاند" هامدة" به حالتى گفته
مىشود كه حد فاصل ميان مرگ و حيات است (تفسير فى ظلال).
"
اهتزت" از ماده" هز" به معنى تحريك شديد است.
"
ربت" از ماده" ربو" (بر وزن علو) به معنى افزايش و نمو است و"
ربا" نيز از همين ماده است.
"
بهيج" به معنى زيبا و چشمگير و سرورآفرين مىباشد.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 14 صفحه : 20