نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 14 صفحه : 191
در بخش پنجم بحثهاى فشردهاى درباره معاد بيان كرده است.
و در بخش ششم از حاكميت خداوند بر عالم هستى و نفوذ فرمانش در همه جهان سخن
مىگويد.
سرانجام در بخش هفتم باز هم سخن از قيامت، حساب، جزا و پاداش نيكوكاران و كيفر
بدكاران به ميان مىآورد، و با بيان هدف آفرينش انسان سوره را پايان مىدهد.
و به اين ترتيب محتواى اين سوره مجموعهاى است از درسهاى اعتقادى و عملى، و
مسائل بيدار كننده و بيان خط سير مؤمنان از آغاز تا پايان.
***
اين سوره همانگونه كه در آغاز هم گفتهايم در مكه نازل شده، ولى بعضى از
مفسران نوشتهاند كه بعضى از آيات اين سوره در مدينه نازل شده است، وجود آيه زكات
در آن براى بعضى اين فكر را به وجود آورده كه تمام اين سوره نمىتواند در مكه نازل
شده باشد، چرا كه مىدانيم زكات نخستين بار در مدينه تشريع شد و به دنبال نزول
آيه خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً ... (توبه 103) پيامبر ص فرمان داد ماموران جمع زكات به
اطراف بروند و از مردم زكات بگيرند.
ولى بايد توجه داشت كه" زكات" مفهوم وسيعى دارد كه واجب و مستحبّ را
شامل مىشود، و معنى آن منحصر به زكات واجب نيست، لذا در روايات مىخوانيم كه نماز
و زكات هميشه با هم بوده است [1] اما از اين گذشته به عقيده بعضى از دانشمندان زكات در مكه
نيز واجب بوده، ولى به صورت اجمالى و سر بسته، يعنى هر كس موظف بوده مقدارى از
اموال خود را به نيازمندان بدهد.
ولى در مدينه كه حكومت اسلامى تشكيل شد زكات تحت برنامه دقيقى قرار گرفت و
براى آن نصاب بندى شد و پيامبر ص ماموران جمع زكات را به هر سو فرستاد تا از مردم
زكات بگيرند. [2]