" و بشارت ده متواضعان در برابر فرمانهاى پروردگار را" (وَ بَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ‌) [1]

نخست مى‌گويد:" آنها كسانى هستند كه وقتى نام خدا برده مى‌شود دلهايشان مملو از خوف پروردگار مى‌گردد" (الَّذِينَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ‌).

نه اينكه از غضب او بى جهت بترسند، و نه اينكه در رحمت او شك و ترديد داشته باشند، بلكه اين ترس به خاطر مسئوليتهايى است كه بر دوش داشتند و شايد در انجام آن كوتاهى كرده‌اند، اين ترس به خاطر درك مقام با عظمت خدا است كه انسان در مقابل عظمت خائف مى‌گردد [2] ديگر اينكه" آنها در برابر حوادث دردناكى كه در زندگيشان رخ مى‌دهد صبر و شكيبايى پيش مى‌گيرند" (وَ الصَّابِرِينَ عَلى‌ ما أَصابَهُمْ‌).

عظمت حادثه هر قدر زياد و ناراحتى آن هر قدر سنگين باشد در برابر آن زانو نمى‌زنند، خونسردى خود را از دست نمى‌دهند، از ميدان فرار نمى‌كنند، مايوس نمى‌شوند، لب به كفران نمى‌گشايند و خلاصه ايستادگى مى‌كنند و پيش مى‌روند و پيروز مى‌شوند.

[1]" مخبتين" از ماده" اخبات" از ريشه" خبت" (بر وزن ثبت) گرفته شده كه به معنى زمين صاف و وسيع است كه انسان به راحتى در آن گام بر مى‌دارد، بعدا اين ماده به معنى اطمينان و خضوع آمده، چرا كه راه رفتن در چنين زمينى توأم با اطمينان است و چنين زمين زير پاى راهروان خاضع و تسليم!

[2] در زمينه انگيزه‌هاى ترس و خوف از خدا در جلد هفتم صفحه 86 (ذيل آيه دوم سوره انفال) مشروحا بحث كرده‌ايم.