نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 14 صفحه : 102
اين منحصر به
شما نيست كه مراسم ذبح و قربانى براى خدا داريد" ما براى هر امتى قربانگاهى
قرار داديم تا نام خدا را بر چهار پايانى كه به آنها روزى دادهايم ببرند" (وَ
لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَكاً لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلى ما
رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِيمَةِ الْأَنْعامِ).
"
راغب" در مفردات مىگويد:" نسك" به معنى" عبادت" و"
ناسك" به معنى" عابد" است، و مناسك حج يعنى مواقفى كه اين عبادت در
آنجا انجام مىشود، يا به معنى خود اين اعمال است.
ولى طبق
گفته" طبرسى" در" مجمع البيان" و" ابو الفتوح رازى"
در" روح الجنان" منسك (بر وزن منصب) طبق احتمالى به معنى خصوص قربانى
كردن از ميان عبادات است [1] بنا بر
اين" منسك" هر چند مفهوم عامى دارد كه عبادات ديگر مخصوصا مراسم حج را
شامل مىشود ولى در آيه مورد بحث به قرينه"
لِيَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ ..." (تا نام خدا را بر آن
ببرند) به معنى خصوص قربانى است.
به هر حال
مساله" قربانى" هميشه سؤالانگيز بوده است، البته اين سؤالات بيشتر به
خاطر مسائل خرافى پيش مىآمد كه با اين عبادت آميخته شده، مانند قربانى كردن
مشركان براى بتها با برنامههاى خاصى كه داشتند، ولى ذبح حيوان به نام خدا و براى
جلب رضاى او كه سمبلى براى آمادگى انسان براى فداكارى و قربانى شدن در راه او است،
سپس استفاده كردن از گوشت آن براى اطعام فقراء و مانند آن امرى است منطقى و كاملا
قابل درك.
و لذا در
پايان آيه مىفرمايد:" خداى شما معبود واحدى است" (و برنامه او هم
برنامه واحدى است) (فَإِلهُكُمْ إِلهٌ واحِدٌ).
اكنون كه
چنين است" در برابر فرمان او تسليم شويد" (فَلَهُ
أَسْلِمُوا).
[1] به همين جهت" نسكت الشاة" مفهومش
اين است كه گوسفند را ذبح كردم.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 14 صفحه : 102