صاحب كشت و زرع است) [1] و ضابطه حكم سليمان اين بوده كه خسارت صاحب باغ را معادل منافع يك ساله گوسفندان ديده است.

بنا بر اين هر دو قضاوت به حق و عدل كرده‌اند، با اين تفاوت كه قضاوت سليمان به طور دقيقتر اجرا مى‌گرديد، زيرا خسارت يك جا پرداخته نمى‌شد بلكه به طور تدريج ادا مى‌گشت، بطورى كه بر صاحب گوسفندان نيز سنگين نباشد، از اين گذشته تناسبى ميان خسارت و جبران بود، چرا ريشه‌هاى" مو" از بين نرفته بود، تنها منافع موقت آنها از ميان رفته بود، لذا عادلانه‌تر اين بود كه اصل گوسفندان به ملك صاحب باغ درنيايد بلكه منافع آن درآيد.

و در پاسخ" سؤال دوم" مى‌گوئيم: بدون شك حكم پيامبران مستند به وحى الهى است، اما مفهوم اين سخن آن نيست كه در هر مورد خاص از موارد داورى وحى مخصوص نازل مى‌شود، بلكه آنها طبق ضوابط كليه‌اى كه از وحى دريافت داشته‌اند داورى مى‌كنند.

بنا بر اين مساله اجتهاد نظرى به معنى اصطلاحيش، يعنى همان اجتهاد ظنى، در حكم آنها راه ندارد، ولى مانعى ندارد كه در پياده كردن يك ضابطه كلى دو راه وجود داشته باشد، و دو پيامبر، هر كدام يكى از اين دو راه را پيشنهاد كند كه هر دو در واقع صحيح است، و اتفاقا در مورد بحث ما نيز مطلب همين گونه بوده است، چنان كه شرحش سابقا گذشت، ولى همانطور كه قرآن اشاره مى‌كند راهى را كه سليمان پيشنهاد كرد (از نظر اجرايى) نزديكتر بود، و جمله‌ وَ كُلًّا آتَيْنا حُكْماً وَ عِلْماً (ما به هر يك از اين دو حكم و علم داديم) كه در آيه‌

[1] در مجمع البيان ذيل آيه مورد بحث چنين مى‌خوانيم: روى عن النبى (ص) انه قضى بحفظ المواشى على اربابها ليلا و قضى بحفظ الحرث على اربابها نهارا- همين مضمون در تفسير صافى از كتاب كافى نقل شده است.