نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 13 صفحه : 263
با توجه به اينكه" غفار" صيغه مبالغه است نشان مىدهد كه خداوند
چنين افراد را نه تنها يك بار كه بارها مشمول آمرزش خود قرار مىدهد.
قابل توجه اينكه نخستين شرط توبه بازگشت از گناه است، و بعد از آنكه صفحه روح
انسان از اين آلودگى شستشو شد، شرط دوم آنست كه نور ايمان به خدا و توحيد بر آن
بنشيند.
و در مرحله سوم بايد شكوفههاى ايمان و توحيد كه اعمال صالح و كارهاى شايسته
است بر شاخسار وجود انسان ظاهر گردد.
ولى در اينجا بر خلاف ساير آيات قرآن كه فقط از توبه و ايمان و عمل صالح سخن
مىگويد، شرط چهارمى تحت عنوان" ثُمَّ
اهْتَدى" اضافه شده است.
در معنى اين جمله، مفسران بحثهاى فراوانى دارند كه از ميان همه آنها دو تفسير،
جالبتر به نظر مىرسد.
نخست اينكه اشاره به ادامه دادن راه ايمان و تقوى و عمل صالح است، يعنى توبه
گذشته را مىشويد و باعث نجات مىشود، مشروط بر اينكه بار ديگر شخص توبهكار در
همان دره شرك و گناه، سقوط نكند و دائما مراقب باشد كه وسوسههاى شيطان و نفس او
را به خط سابق باز نگرداند.
ديگر اينكه: اين جمله اشاره به لزوم قبول ولايت و پذيرش رهبرى رهبران الهى است
يعنى توبه و ايمان و عمل صالح آن گاه باعث نجات است كه در زير چتر هدايت رهبران الهى
قرار گيرد، در يك زمان موسى ع، و در زمان ديگر پيامبر اسلام ص و در يك روز امير
مؤمنان على ع و امروز حضرت مهدى س) مىباشد.
چرا كه يكى از اركان دين، پذيرش دعوت پيامبر و رهبرى او و سپس پذيرش رهبرى
جانشينان او مىباشد.
مرحوم طبرسى ذيل اين آيه از امام باقر ع چنين نقل مىكند كه فرمود:
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 13 صفحه : 263