ذاتَ الْيَمِينِ وَ ذاتَ الشِّمالِ‌).

تا خون بدنشان در يك جا متمركز نشود، و فشار و سنگينى در يك زمان طولانى روى عضلاتى كه بر زمين قرار داشتند اثر زيانبار نگذارد.

5- در اين ميان" سگى كه همراه آنها بود بر دهانه غار دستها را گشوده و به حالت نگهبانى خوابيده بود" (وَ كَلْبُهُمْ باسِطٌ ذِراعَيْهِ بِالْوَصِيدِ).

" وصيد" چنان كه" راغب" در كتاب" مفردات" مى‌گويد: در اصل به معنى اطاق و انبارى است كه در كوهستان براى ذخيره اموال ايجاد مى‌كنند، و در اينجا به معنى دهانه غار است.

با اينكه در آيات قرآن تا كنون سخنى از سگ اصحاب كهف نبوده ولى قرآن مخصوصا در ذكر داستانها گاه تعبيراتى مى‌كند كه از آن مسائل ديگرى نيز روشن مى‌شود، از جمله بيان حالت سگ اصحاب كهف در اينجا نشان مى‌دهد كه آنها سگى نيز به همراه داشتند كه پابپاى آنها راه مى‌رفت، و گويى مراقب و نگاهبانشان بود.

در اينكه اين سگ از كجا با آنها همراهى كرد، آيا سگ" صيد" آنها بود، و يا سگ چوپانى بود كه در وسط راه به او برخوردند، و هنگامى كه چوپان آنها را شناخت حيوانات را رو به سوى آبادى روانه كرد و خود كه جوياى حقيقت و طالب ديدار يار بود با اين پاكبازان همراه شد، سگ نيز دست از دامنشان برنداشت و براه خود ادامه داد.

آيا مفهوم اين سخن آن نيست كه در راه رسيدن به حق همه عاشقان اين راه مى‌توانند گام بگذارند، و درهاى كوى دوست به روى كسى بسته نيست، از وزيران توبه‌كار شاه جبار گرفته، تا مرد چوپان، و حتى سگش؟! مگر نه اين است كه قرآن مى‌گويد تمام ذرات موجودات در زمين و آسمان و همه درختان و جنبندگان ذكر خدا مى‌گويند، عشق او را در سر و مهر او را به دل دارند (آيه 44 سوره اسراء).