بسيار وسيع و گسترده مى‌باشد، و در واقع چنين است چرا كه نتيجه آن خدا را از اوج عظمتش فرود آوردن و در سرحد موجودات پست مادى قرار دادن است‌ [1]

4- ادعاى بدون دليل-

بررسى اعتقادات انحرافى نشان مى‌دهد كه غالب آنها از ادعاهاى بى دليل سرچشمه گرفته كه گاهى به صورت يك شعار كاذب از ناحيه كسى ابراز ميشد و ديگران دنبال آن را ميگرفتند، و يا به صورت سنت نياكان از نسلى به نسل ديگر انتقال مى‌يافت، قرآن ضمنا به ما مى‌آموزد كه در همه حال از ادعاهاى بى دليل جدا به پرهيزيم از هر كس و مربوط به هر كس باشد.

در آيات فوق خداوند چنين كارى را بزرگ و وحشتناك شمرده، و آن را سرچشمه كذب و دروغ معرفى كرده است.

اين اصلى است كه اگر مسلمانان در همه زندگى خود از آن پيروى كنند يعنى بى دليل چيزى نگويند، بى دليل چيزى نپذيرند، و اعتنايى به شايعات و ادعاهاى عارى از دليل نكنند بسيارى از نابسامانيهاشان سامان مى‌يابد.

5- عمل صالح يك برنامه مستمر-

در آيات فوق هنگامى كه سخن از مؤمنان مى‌گويد" عمل صالح" را به عنوان يك برنامه مستمر آنها بيان مى‌كند، زيرا جمله" يعملون الصالحات" فعل مضارع است و مى‌دانيم فعل مضارع دليل بر استمرار است.

در حقيقت بايد چنين باشد، زيرا انجام يك يا چند كار خير ممكن است تصادفا يا به علل خاصى از هر كس صورت گيرد، و هرگز دليل بر ايمان راستين‌

[1] در باره مسئله تثليث و اعتقاد به فرزندى خدا در مورد حضرت مسيح در جلد 4 تفسير نمونه صفحه 220 به بعد مشروحا سخن گفته‌ايم.