كنيم و نقشه بزرگ واقعى را در ذهن خود منعكس نمائيم، حالا اين سؤال پيش مى‌آيد كه آن پرده بزرگى كه ميكروفيلمهاى ذهنى ما روى آن به صورت عظيم منعكس مى‌گردد كجا است.

آيا اين پرده بزرگ همان سلولهاى مغزى هستند؟ قطعا نه. و آن نقشه جغرافيايى كوچك را كه ما در عدد بزرگ ضرب مى‌كنيم و تبديل به نقشه عظيمى مى‌نمائيم، مسلما محلى لازم دارد، آيا مى‌تواند سلولهاى كوچك مغزى باشد.

به عبارت روشنتر: در مثال ميكروفيلم و نقشه جغرافيايى آنچه در خارج وجود دارد، همان فيلمها و نقشه‌هاى كوچك هستند، ولى در نقشه‌هاى ذهنى ما اين نقشه‌ها درست به اندازه وجود خارجى آنها مى‌باشند و قطعا محلى لازم دارند به اندازه خودشان و مى‌دانيم سلولهاى مغزى كوچكتر از آن است كه بتواند آنها را با آن عظمت منعكس سازد.

كوتاه سخن اينكه: ما اين نقشه‌هاى ذهنى را با همان بزرگى كه در خارج دارند تصور مى‌كنيم و اين تصور عظيم نمى‌تواند در سلول كوچكى منعكس گردد، بنا بر اين نيازمند به محلى است و از اينجا به وجود حقيقى ما فوق اين سلولها پى مى‌بريم.

4- پديده‌هاى روحى با كيفيات مادى همانند نيستند

تفسير نمونه ؛ ج‌12 ؛ ص268

يل ديگرى كه مى‌تواند ما را به استقلال روح و مادى نبودن آن رهنمون گردد اين است كه: در پديده‌هاى روحى خواص و كيفيتهايى مى‌بينيم كه با خواص و كيفيتهاى موجودات مادى هيچ گونه شباهت ندارند، زيرا:

اولا: موجودات" زمان" مى‌خواهند و جنبه تدريجى دارند.

ثانيا با گذشت زمان فرسوده مى‌شوند.

ثالثا قابل تجزيه به اجزاء متعددى هستند.