نكته‌ها:

1- خزائن خداوند چيست؟

در آيات متعددى از قرآن مى‌خوانيم كه: خداوند خزائنى دارد، خزائن آسمانها و زمين از آن خدا است، و يا خزائن هر چيز نزد او است.

" خزائن" جمع" خزانه" به معنى محلى است كه انسان اموالش را براى حفظ در آن جمع‌آورى مى‌كند، و در اصل از ماده خزن (بر وزن وزن) به معنى حفظ و نگاهدارى چيزى است، بديهى است، كسى اقدام به جمع آورى و اندوختن و حفظ چيزى مى‌كند كه قدرتش نامحدود باشد و نتواند در هر عصر و زمانى آنچه مى‌خواهد فراهم سازد، لذا در موقع توانايى، آنچه لزومش را احساس مى‌كند براى موقع ضرورت مى‌اندوزد و در خزانه گردآورى مى‌كند.

ولى آيا اين مفاهيم در مورد خداوند تصور مى‌شود؟ مسلما نه، به همين دليل جمعى از مفسران مانند طبرسى در مجمع البيان، و فخر رازى در تفسير كبير، و راغب در مفردات، خزائن اللَّه را به معنى" مقدورات الهى" تفسير كرده‌اند، يعنى همه چيز در خزانه قدرت خدا جمع است و هر مقدار از آن را لازم و صلاح بداند ايجاد مى‌كند.

ولى بعضى ديگر از مفسران بزرگ گفته‌اند منظور از" خزائن خداوند" مجموعه امورى است كه در عالم هستى و جهان ماده وجود دارد، اعم از عناصر و اسباب ايجاد آنها، در اين مجموعه همه چيز به حد زياد وجود دارد، ولى هر يك از فرآورده‌ها و موجودات خاص اين عالم به مقدار محدودى ايجاد مى‌شود، بى‌آنكه امكان وجود تنها منحصر به آن باشد [1] اين تفسير گرچه از نظر اصولى مساله قابل قبوليست، ولى تعبير به عندنا

[1] الميزان جلد 12 صفحه 148.