آشكار شدن چهره حق و دارا بودن وسيله ديد و درك.

آيا هرگز نابينا مى‌تواند قرص خورشيد را ببيند؟ آيا كران مى‌توانند نغمه‌هاى دلنواز جهان را بشنوند؟ همين گونه كسانى كه چشم حق بين ندارند از ديدن چهره حقيقت محرومند، و آنها كه گوش حق‌شنو ندارند از شنيدن آيات حق.

چه چيز مانع مى‌شود كه انسان قدرت شناخت را از دست دهد؟

بدون شك در درجه اول پيشداوريهاى غلط، هوى و هوسهاى نفسانى، تعصبهاى كوركورانه افراطى، و گرفتار بودن در چنگال خود خواهى و غرور و خلاصه هر چيزى كه صفاى دل و پاكى روح انسان را بر هم مى‌زند، و رنگهاى تيره و تار به آن مى‌دهد، همه اينها مانع درك حقيقتند.

در حديث مى‌خوانيم:

لو لا ان الشياطين يحومون حول قلوب بنى آدم لنظروا الى ملكوت السماوات:

" اگر شياطين در اطراف قلوب فرزندان آدم دور نمى‌زدند آنها مى‌توانستند ملكوت و باطن آسمانها را ببينند".

به همين دليل نخستين شرط براى رهروان راه حق، تهذيب نفس و تقوا است، كه بدون آن انسان در ظلمات وهم، گرفتار و در بيراهه‌ها سرگردان مى‌شود.

و اگر مى‌بينيم قرآن مى‌گويد: هُدىً لِلْمُتَّقِينَ‌" اين آيات الهى مايه هدايت براى پرهيزكاران است" نيز اشاره به همين واقعيت است.

بسيار ديده‌ايم كسانى را كه با تعصب و لجاجت و پيشداوريهاى فردى يا گروهى به سراغ آيات قرآن مى‌روند و بجاى اينكه حقيقت را از قرآن درك كنند آنچه را خود مى‌خواهند بر قرآن تحميل مى‌نمايند، و به تعبير ديگر آنچه‌