نكته‌ها:

1- فلسفه احترام به عهد و پيمان.

مى‌دانيم مهمترين سرمايه يك جامعه، اعتماد متقابل افراد اجتماع نسبت به يكديگر است، اصولا آنچه جامعه را از صورت آحاد پراكنده بيرون مى‌آورد و همچون رشته‌هاى زنجير به هم پيوند مى‌دهد، همين اصل اعتماد متقابل است كه پشتوانه فعاليتهاى هماهنگ اجتماعى و همكارى در سطح وسيع مى‌باشد.

عهد و پيمان و سوگند، تاكيدى است بر حفظ اين همبستگى و اعتماد متقابل، اما آن روز كه عهد و پيمانها پشت سر هم شكسته شود، ديگر اثرى از اين سرمايه بزرگ اعتماد عمومى باقى نخواهد ماند، و جامعه بظاهر متشكل، تبديل به آحاد پراكنده فاقد قدرت مى‌شود.

به همين دليل مكررا در آيات قرآن، و بطور گسترده و احاديث اسلامى، روى مساله وفاى به عهد و ايستادگى در برابر سوگندها تاكيد شده است، و شكستن آن از گناهان كبيره محسوب مى‌شود.

امير مؤمنان على ع در" فرمان مالك اشتر" به اهميت اين مساله در اسلام و جاهليت اشاره كرده، و آن را مهمترين و عمومى‌ترين مساله مى‌شمرد، و تاكيد مى‌كند كه حتى مشركان نيز به اين امر پايبند بوده‌اند، زيرا عواقب دردناك پيمان‌شكنى را دريافته بودند [1] در دستورات جنگى اسلام مى‌خوانيم حتى امان دادن يك نفر از سربازان عادى به فرد يا افرادى از لشكر دشمن براى همه مسلمانان لازم المراعات است!.

مورخان و مفسران مى‌گويند از جمله امورى كه در صدر اسلام سبب شد، گروه‌هاى زيادى اسلام، آئين بزرگ الهى را پذيرا گردند، همين پاى بند

[1] نهج البلاغه نامه‌هاى على (ع) نامه 53.