ولى همانگونه كه گفتيم بعضى از اين تفسيرها با تفسيرى كه در بالا آورديم هماهنگ است و بعضى ديگر نيز منافات با آن ندارد و قابل جمع:

اما مساله نيكى به نزديكان (إِيتاءِ ذِي الْقُرْبى‌) در واقع بخشى از مساله احسان است با اين تفاوت كه احسان در كل جامعه است، وَ إِيتاءِ ذِي الْقُرْبى‌ در خصوص خويشاوندان و بستگان كه جامعه كوچك محسوب مى‌شود، و با توجه به اينكه جامعه بزرگ از جامعه كوچكتر يعنى جامعه فاميلى تركيب شده، هر گاه، اين واحدهاى كوچكتر از انسجام بيشترى برخوردار گردند، اثر آن در كل جامعه ظاهر مى‌شود، و در واقع وظائف و مسئوليتها به صورت صحيحى در ميان مردم تقسيم مى‌گردد، چرا كه هر گروه در درجه اول به ضعفاى بستگان خود مى‌پردازد، و از اين طريق همه اين گونه اشخاص زير پوشش حمايت نزديكان خود قرار مى‌گيرند.

در بعضى از احاديث اسلامى مى‌خوانيم كه منظور از ذى القربى، نزديكان پيامبر يعنى امامان اهل بيتند، و منظور از إِيتاءِ ذِي الْقُرْبى‌، اداء خمس مى‌باشد.

اين تفسير هرگز نمى‌خواهد مفهوم آيه را محدود كند، بلكه هيچ مانعى ندارد آيه به مفهوم وسيعش باقى باشد و اين قسمت نيز يكى از مصاديق روشن آن مفهوم عام محسوب گردد.

بلكه اگر ما" ذى القربى" را به معنى مطلق نزديكان اعم از نزديكان در فاميل و نسب و يا نزديكان ديگر بدانيم، آيه مفهوم وسيعترى پيدا مى‌كند كه حتى همسايگان و دوستان و مانند آن را شامل مى‌شود (هر چند معروف در معنى ذى القربى، خويشاوندان است) مساله كمك به جامعه‌هاى كوچك (يعنى بستگان و خويشاوندان) از آن نظر كه از پشتوانه عاطفى نيرومندى برخوردار است، از ضمانت اجرايى بيشترى‌