ولى معنى اول نزديكتر به نظر مى‌رسد، بخصوص اينكه در روايات متعددى كه از ائمه اهل بيت ع نقل شده مى‌خوانيم كان سجودهم للَّه- يا- عبادة للَّه:

سجود آنها به عنوان عبادت براى پروردگار بوده است" [1] در بعضى از ديگر از احاديث مى‌خوانيم‌

كان طاعة للَّه و تحية ليوسف‌

:" به عنوان اطاعت پروردگار و تحيت و احترام به يوسف بوده است" [2] همانگونه كه در داستان آدم نيز، سجده براى آن خداوند بزرگى بوده است كه چنين خلقت بديعى را آفريده كه در عين عبادت خدا بودن، دليلى است بر احترام و عظمت مقام آدم! اين درست به آن ميماند كه شخصى كار بسيار مهم و شايسته‌اى انجام دهد و ما به خاطر آن براى خدايى كه چنين بنده‌اى را آفريده است سجده كنيم كه هم سجده براى خدا است و هم براى احترام اين شخص.

2- وسوسه‌هاى شيطان‌

جمله" نَزَغَ الشَّيْطانُ بَيْنِي وَ بَيْنَ إِخْوَتِي‌" با توجه به اينكه" نزغ" به معنى وارد شدن در كارى به قصد فساد و افساد است، دليل بر اين است كه وسوسه‌هاى شيطانى در اين گونه ماجراها هميشه نقش مهمى دارد، ولى قبلا هم گفته‌ايم كه از اين وسوسه‌ها به تنهايى كارى ساخته نيست، تصميم گيرنده نهايى خود انسان است، بلكه او است كه درهاى قلب خود را به روى شيطان مى‌گشايد و اجازه ورود به او مى‌دهد، بنا بر اين از آيه فوق، هيچگونه مطلبى كه بر خلاف اصل آزادى اراده باشد استفاده نمى‌شود.

منتها يوسف با آن بزرگوارى و بلندى فكر و سعه صدر نمى‌خواست برادران را كه خود به اندازه كافى شرمنده بودند، در اين ماجرا شرمنده‌تر كند، و لذا اشاره‌اى به تصميم گيرنده نهايى نكرد و تنها پاى وسوسه‌هاى شيطان را كه عامل‌

[1] و [2] تفسير نور الثقلين جلد 2 صفحه 467 و 468.