اين فرمان نهايى ممكن است اشاره به مرگ، يا روز قيامت باشد و يا به گفته بعضى" فتح مكه" كه آخرين قدرت دشمن را در هم شكست.

و به هر حال وعده خدا قطعى است،" و خداوند هيچگاه از وعده خود تخلف نخواهد كرد" (إِنَّ اللَّهَ لا يُخْلِفُ الْمِيعادَ).

ولى ما اين كافران را فورا مجازات نكرديم،" بلكه به آنها مهلت داديم" (فَأَمْلَيْتُ لِلَّذِينَ كَفَرُوا).

شايد بيدار شوند و شايد به راه حق بازگردند و يا حد اقل اتمام حجت كافى بر آنها بشود. چرا كه اگر آنها بدكار و گنهكارند مهربانى خداوند و لطف و كرم و حكمت او جايى نرفته است! ولى به هر حال اين مهلت و تاخير به آن معنى نيست كه مجازات و كيفر آنان فراموش شود، لذا" پس از اين مهلت آنها را گرفتيم و ديدى چگونه آنها را مجازات كرديم"؟! اين سرنوشت در انتظار قوم لجوج تو نيز هست (ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ فَكَيْفَ كانَ عِقابِ‌).

نكته‌ها:

1- چرا روى كلمه" رحمان" تكيه شده است؟

آيات فوق و شان نزولى كه در باره آن ذكر شده نشان مى‌دهد كه كفار

تفسير نمونه ؛ ج‌10 ؛ ص224