سپس قرآن در آيه بعد به اين واقعيت اشاره مى‌كند كه نفاق در واقع يك نوع بيمارى است، انسان سالم يك چهره بيشتر ندارد، هماهنگى كامل در ميان روح و جسم او حكمفرما است، چرا كه ظاهر و باطن و روح و جسم همه مكمل يكديگرند اگر مؤمن است، تمام وجود او فرياد ايمان مى‌كشد و اگر منحرف شود باز هم ظاهر و باطن او نشان دهنده انحراف است، اين دوگانگى جسم و روح درد تازه و بيمارى اضافى است، اين يك نوع تضاد و ناهماهنگى و از هم گسستگى است كه حاكم بر وجود انسان مى‌شود.

مى‌گويد:" در دلهاى آنها بيمارى خاصى است" (فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ‌).

اما از آنجا كه در نظام آفرينش، هر كس در مسيرى قرار گرفت و وسائل آن را فراهم ساخت در همان مسير، رو به جلو مى‌رود، و يا به تعبير ديگر تراكم اعمال و افكار انسان در يك مسير آن را پررنگتر و راسختر مى‌سازد، قرآن اضافه مى‌كند:" خداوند هم بر بيمارى آنها مى‌افزايد" (فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً).

و از آنجا كه سرمايه اصلى منافقان، دروغ است و تا بتوانند، تناقضها را كه در زندگيشان ديده مى‌شود با آن توجيه كنند، در پايان آيه مى‌فرمايد:" براى آنها عذاب اليمى است بخاطر دروغ‌هايى كه مى‌گفتند" (وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ بِما كانُوا يَكْذِبُونَ‌).

ما برنامه‌اى جز اصلاح در تمام زندگى خود نداشته و نداريم!