در حديثى از امام باقر ع مى‌خوانيم:

من عدل فى وصيته كان كمن تصدق بها فى حياته، و من جار فى وصيته لقى اللَّه عز و جل يوم القيامة و هو عنه معرض‌

!:" كسى كه در وصيتش عدالت را رعايت كند همانند اين است كه همان اموال را در حيات خود در راه خدا داده باشد، و كسى كه در وصيتش تعدى كند نظر لطف پروردگار در قيامت از او بر گرفته خواهد شد" [1]! تعدى و جور و ضرار در وصيت آن است كه انسان بيش از ثلث وصيت كند، و ورثه را از حق مشروعشان باز دارد، و يا اينكه تبعيضات ناروايى به خاطر حب و بغضهاى بى‌دليل انجام دهد، حتى در بعضى از موارد كه ورثه سخت نيازمندند دستور داده شده وصيت به ثلث هم نكنند و آن را به يك چهارم و يك پنجم تقليل دهند [2] موضوع عدالت در وصيت تا آن اندازه‌اى در سخنان پيشوايان اسلام مورد تاكيد واقع شده كه در حديثى مى‌خوانيم:

" يكى از مردان طائفه انصار از دنيا رفت و بچه‌هاى صغيرى از او به يادگار ماند، او اموال خود را در آستانه مرگ در راه خدا صرف كرد به گونه‌اى كه هيچ مال ديگرى از او بجا نماند، هنگامى كه پيامبر از اين ماجرا آگاه شد فرمود: با آن مرد چه كرديد؟ گفتند او را دفن كرديم، فرمود: اگر من قبلا آگاه شده بودم اجازه نمى‌دادم او را در قبرستان مسلمانان دفن كنيد، چرا كه بچه‌هاى صغير خود را رها كرده تا گدايى كنند"! [3]

گرچه وصيت ذاتا از مستحبات مؤكد است، ولى گاه- همانگونه كه‌

[1] وسائل الشيعه جلد 13 صفحه 359.

[2] وسائل الشيعه جلد 13 صفحه 360.

[3] سفينة البحار جلد 2 صفحه 659 ماده وصيت.