نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 604
و تاكيد مطلب را روشن مىكند، زيرا هميشه مسائلى را مىنويسند كه از هر نظر
قطعيت پيدا كرده و جدى است.
" قصاص" از ماده" قص" (بر وزن سد) به معنى جستجو و
پىگيرى از آثار چيزى است و هر امرى كه پشت سر هم آيد عرب آن را" قصه"
مىگويد و از آنجا كه" قصاص" قتلى است كه پشت سر قتل ديگرى قرار مىگيرد
اين واژه در مورد آن به كار رفته است.
همانگونه كه در شان نزول اشاره شد اين آيات در مقام تعديل زيادهرويهاى است كه
در جاهليت در مورد قتل نفس انجام مىگرفت، و با انتخاب واژه قصاص نشان مىدهد كه
اولياء مقتول حق دارند نسبت به قاتل همان را انجام دهند كه او مرتكب شده.
ولى به اين مقدار قناعت نكرده در دنباله آيه مساله مساوات را با صراحت بيشتر
مطرح مىكند و مىگويد:" آزاد در برابر آزاد، برده در برابر برده، و زن در
برابر زن" (الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ
بِالْعَبْدِ وَ الْأُنْثى بِالْأُنْثى).
به خواست خدا توضيح خواهيم داد كه اين مساله دليل بر برترى خون مرد نسبت به زن
نيست و مرد قاتل را نيز مىتوان (با شرائطى) در برابر زن مقتول قصاص كرد.
سپس براى اينكه روشن شود كه مساله قصاص حقى براى اولياى مقتول است و هرگز يك
حكم الزامى نيست، و اگر مايل باشند مىتوانند قاتل را ببخشند و خونبها بگيرند، يا
اصلا خونبها هم نگيرند، اضافه مىكند:" اگر كسى از ناحيه برادر دينى خود مورد
عفو قرار گيرد (و حكم قصاص با رضايت طرفين تبديل به خونبها گردد) بايد از روش
پسنديدهاى پيروى كند (و براى پرداخت ديه طرف را در فشار نگذارد) و او هم در
پرداختن ديه كوتاهى نكند" (فَمَنْ
عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَداءٌ إِلَيْهِ
بِإِحْسانٍ).
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 604