نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 603
شان نزول:
عادت عرب جاهلى بر اين بود كه اگر كسى از قبيله آنها كشته مىشد تصميم
مىگرفتند تا آنجا كه قدرت دارند از قبيله قاتل بكشند، و اين فكر تا آنجا پيش رفته
بود كه حاضر بودند به خاطر كشته شدن يك فرد تمام طائفه قاتل را نابود كنند آيه فوق
نازل شد و حكم عادلانه قصاص را بيان كرد.
اين حكم اسلامى، در واقع حد وسطى بود ميان دو حكم مختلف كه در آن زمان وجود
داشت بعضى قصاص را لازم مىدانستند و چيزى جز آن را مجاز نمىشمردند و بعضى تنها
ديه را لازم مىشمردند، اسلام قصاص را در صورت عدم رضايت اولياى مقتول، و ديه را
به هنگام رضايت طرفين قرار داد.
***
تفسير: قصاص مايه حيات شما است!
از اين آيات به بعد يك سلسله از احكام اسلامى مطرح مىشود و آيات گذشته را كه
تحت عنوان" بر و نيكوكارى" بود و بخش مهمى از برنامههاى اسلام را شرح
مىداد تكميل مىكند.
نخست از مساله حفظ احترام خونها كه مساله فوق العاده مهمى در روابط اجتماعى
است آغاز مىكند، و خط بطلان بر آداب و سنن جاهلى مىكشد، مؤمنان را مخاطب قرار
داده چنين مىگويد:
" اى كسانى كه ايمان آوردهايد حكم قصاص در مورد كشتگان بر شما نوشته شده
است" (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ
عَلَيْكُمُ الْقِصاصُ فِي الْقَتْلى).
قرآن گاهى از دستورات لازم الاجراء با جمله كتب عليكم:" بر شما نوشته
شده" تعبير مىكند، از جمله در آيه فوق و همچنين آيات آينده كه در مورد وصيت
و روزه سخن مىگويد، همين تعبير ديده مىشود، و به هر حال اين تعبير اهميت
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 603