نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 291
بزرگ هستند و اختلاف نظر در باره آنها به نسبت معرفت افراد از آئين آنان است و
همانطور كه از آيه 62 بقره بر مىآيد اين جمعيت به دو گروه مؤمن و كافر تقسيم
مىشوند، اينان همان قوم ابراهيم خليلند كه ابراهيم مامور دعوت آنان بود، آنها
در" حران" سرزمين صابئان زندگى مىكردند، و بر دو قسم بودند: صابئان
حنيف و صابئان مشرك.
مشركان آنها به ستارگان و خورشيد و قمر و ... احترام مىگذاشتند و گروهى از
آنان نماز و روزه انجام مىدادند، كعبه را محترم مىشمردند و حج را به جا
مىآوردند، مردار، خون، گوشت خوك و ازدواج با محارم را همچون مسلمانان حرام
مىدانستند. عدهاى از پيروان اين مذهب از بزرگان دولت در بغداد بودند كه"
هلال بن محسن" صابئى از آن جمله است.
اينان اساس دين خود را به گمان خويش بر اين پايه قرار دادهاند كه: بايست خوبى
هر كدام از اديان جهان را گرفت و آنچه بد است از آن دورى جست، اينان را به اين جهت
صابئين گفتند كه از تقيد به انجام تمام دستورات يك دين سرپيچيدند ...
بنا بر اين اينها با تمام اديان از يك نظر موافق و از نظر ديگر مخالف هستند.
جمعيت صابئان حنيف با اسلام هماهنگ شدند و مشركان آنها با بت پرستان همراه
گرديدند.
وى در پايان بحث بار ديگر متذكر مىشود كه اين گروه دو قسم بودند: صابئان مشرك
و صابئان حنيف و بين اين دو مناظرات و بحثهاى فراوانى رد و بدل مىشد [1] از مجموع بحثهاى
فوق بر مىآيد كه آنها در اصل پيرو يكى از پيامبران الهى بودهاند، اگر چه در
تعيين پيامبرى كه آنها خود را وابسته به او معرفى مىكنند اختلاف است. همچنين روشن
شد كه آنها جمعيت بسيار كمى هستند كه در حال انقراض مىباشند.