نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 269
به هر حال، خداوند به آنها دستور داد كه براى توبه از گناهانشان ضمن خضوع در
پيشگاه خداوند، اين جمله را كه دليل بر توبه و تقاضاى عفو بود از صميم دل بر زبان
جارى سازند و به آنها وعده داد كه در صورت عمل به اين دستور گناهانشان را خواهد
بخشيد، و حتى به افراد پاك و نيكوكارشان علاوه بر بخشش گناهان اجر ديگرى خواهد
داد.
ولى چنان كه مىدانيم، و از لجاجت و سرسختى بنى اسرائيل اطلاع داريم، عدهاى
از آنها حتى از گفتن اين جمله نيز امتناع كردند و به جاى آن كلمه نامناسبى بطور
استهزاء گفتند لذا قرآن مىگويد:
" اما آنها كه ستم كرده بودند اين سخن را به غير آنچه به آنها گفته شده
بود تغيير دادند" (فَبَدَّلَ الَّذِينَ
ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ).
" ما نيز بر اين ستمگران به خاطر فسق و گناهشان، عذابى از آسمان فرو
فرستاديم" (فَأَنْزَلْنا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا
رِجْزاً مِنَ السَّماءِ بِما كانُوا يَفْسُقُونَ).
واژه" رجز" چنان كه" راغب" در" مفردات"
مىگويد: در اصل به معنى اضطراب و انحراف و بىنظمى است، مخصوصا اين تعبير در مورد
شتر به هنگامى كه گامهاى خود را نزديك به هم و نامنظم- به خاطر ضعف و ناتوانى- بر
مىدارد گفته مىشود.
مفسر بزرگ" طبرسى" در" مجمع البيان" مىگويد:"
رجز" در لغت اهل حجاز به معنى عذاب است، و حديثى از پيامبر ص نقل مىكند كه
در مورد طاعون فرمود:
انه رجز عذب به بعض الامم قبلكم:
" آن يك نوع عذاب است كه بعضى از امتهاى پيشين به وسيله آن معذب
شدند" [1] و از
اينجا روشن مىشود چرا در بعضى از روايات،" رجز" در آيه مورد بحث به يك
نوع" طاعون" تفسير شده كه به سرعت در ميان بنى اسرائيل شيوع
[1] در باره معنى رجز در جلد ششم
تفسير نمونه صفحه 325 نيز بحث كردهايم.
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 269