نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 22
در مذاهب
ديگر هنگامى كه مىخواهند به معبود مسلمين اشاره كنند" اللَّه" را ذكر
مىكنند، زيرا توصيف خداوند به اللَّه مخصوص مسلمانان است.
***
3- رحمت عام و خاص خدا.
مشهور در
ميان گروهى از مفسران اين است كه صفت" رحمان"، اشاره به رحمت عام خدا
است كه شامل دوست و دشمن، مؤمن و كافر و نيكوكار و بدكار مىباشد، زيرا
مىدانيم" باران رحمت بىحسابش همه را رسيده، و خوان نعمت بىدريغش همه جا
كشيده" همه بندگان از مواهب گوناگون حيات بهرهمندند، و روزى خويش را از سفره
گسترده نعمتهاى بىپايانش بر مىگيرند، اين همان رحمت عام او است كه پهنه هستى را
در بر گرفته و همگان در درياى آن غوطهورند.
ولى"
رحيم" اشاره به رحمت خاص پروردگار است كه ويژه بندگان مطيع و صالح و
فرمانبردار است، زيرا آنها به حكم ايمان و عمل صالح، شايستگى اين را يافتهاند كه
از رحمت و بخشش و احسان خاصى كه آلودگان و تبهكاران از آن سهمى ندارند، بهرهمند
گردند.
تنها چيزى كه
ممكن است اشاره به اين مطلب باشد آنست كه" رحمان" در همه جا در قرآن به
صورت مطلق آمده است كه نشانه عموميت آنست، در حالى كه" رحيم" گاهى به صورت
مقيد ذكر شده كه دليل بر خصوصيت آن است مانند وَ كانَ
بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيماً:" خداوند نسبت به مؤمنان رحيم
است" (احزاب- 43) و گاه به صورت مطلق مانند سوره حمد.
در روايتى
نيز از امام صادق ع مىخوانيم كه فرمود:
و اللَّه
اله كل شيء، الرحمن بجميع خلقه، الرحيم بالمؤمنين خاصة:
"
خداوند معبود همه چيز است، نسبت به تمام مخلوقاتش رحمان، و نسبت به خصوص مؤمنان
رحيم
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 22