نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 196
لطف خدا نيز در اين موقع به يارى او شتافت و چنان كه قرآن در آيات فوق
مىگويد:" آدم از پروردگار خود كلماتى دريافت داشت، سخنانى مؤثر و دگرگون
كننده، و با آن توبه كرد و خدا نيز توبه او را پذيرفت" (فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِماتٍ فَتابَ عَلَيْهِ).
چرا كه او تواب و رحيم است." إِنَّهُ
هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ""
توبه" در اصل به معنى" بازگشت" است، و در لسان قرآن به معنى بازگشت
از گناه مىآيد، اين در صورتى است كه به شخص گنهكار نسبت داده شود، ولى گاه اين
كلمه به خدا نسبت داده مىشود، در آنجا به معنى بازگشت به رحمت است، يعنى رحمتى را
كه به خاطر ارتكاب گناه از بنده سلب كرده بود بعد از بازگشت او به خط اطاعت و
بندگى به او باز مىگرداند، و به همين جهت در مورد خدا تعبير به" تواب"
(بسيار بازگشت كننده به رحمت) مىشود.
و به تعبير ديگر" توبه" لفظى است مشترك، ميان خدا و بندگان، هنگامى
كه بندگان به آن توصيف شوند مفهومش اين است كه به سوى خدا بازگشتهاند زيرا هر
گنهكارى در حقيقت از پروردگارش فرار كرده، هنگامى كه توبه مىكند به سوى او باز
مىگردد.
خداوند نيز در حالت عصيان بندگان گويى از آنها روىگردان مىشود، هنگامى كه
خداوند به توبه توصيف مىشود، مفهومش اين است كه نظر لطف و رحمت و محبتش را به
آنها باز مىگرداند [1] درست است كه آدم در حقيقت كار حرامى انجام نداده بود، ولى همين ترك
[1] به همين دليل" توبه"
هنگامى كه به بنده نسبت داده مىشود با كلمه" الى" و هنگامى كه به خدا
نسبت داده مىشود با كلمه" على" متعدى مىشود" در صورت اول"
تاب اليه" گفته مىشود و در صورت دوم" تاب عليه") (تفسير كبير فخر
رازى و تفسير صافى ذيل آيه مورد بحث).
نام کتاب : تفسير نمونه ط-دار الكتب الاسلاميه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 196