بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌ را سرقت كردند" (اشاره به اينكه در آغاز سوره‌ها آن را نمى‌خوانند) [1] گذشته از همه اينها سيره مسلمين همواره بر اين بوده كه هنگام تلاوت قرآن‌ بِسْمِ اللَّهِ‌ را در آغاز هر سوره‌اى مى‌خواندند، و متواترا نيز ثابت شده كه پيامبر ص آن را نيز تلاوت مى‌فرمود، چگونه ممكن است چيزى جزء قرآن نباشد و پيامبر و مسلمانان همواره آن را ضمن قرآن بخوانند و بر آن مداومت كنند.

و اما اينكه بعضى احتمال داده‌اند كه بسم اللَّه آيه مستقلى باشد كه جزء قرآن است اما جزء سوره‌ها نيست، احتمال بسيار سست و ضعيفى به نظر مى‌رسد، زيرا مفهوم و محتواى‌ بِسْمِ اللَّهِ‌ نشان مى‌دهد كه براى ابتدا و آغاز كارى است، نه اينكه خود يك مفهوم و معنى جدا و مستقل داشته باشد، در حقيقت اين جمود و تعصب شديد است كه ما بخواهيم براى ايستادن روى حرف خود هر احتمالى را مطرح كنيم و آيه‌اى همچون‌ بِسْمِ اللَّهِ‌ را كه مضمونش فرياد مى‌زند سر آغازى است براى بحثهاى بعد از آن، آيه مستقل و بريده از ما قبل بعد بپنداريم.

تنها ايراد قابل ملاحظه‌اى كه مخالفان در اين رابطه دارند اين است كه مى‌گويند در شمارش آيات سوره‌هاى قرآن (بجز سوره حمد) معمولا بِسْمِ اللَّهِ‌ را يك آيه حساب نمى‌كنند، بلكه آيه نخست را بعد از آن قرار مى‌دهند.

پاسخ اين سؤال را" فخر رازى" در تفسير كبير به روشنى داده است آنجا كه مى‌گويد: هيچ مانعى ندارد كه‌ بِسْمِ اللَّهِ‌ در سوره حمد به تنهايى يك آيه باشد و در سوره‌هاى ديگر قرآن جزئى از آيه اول محسوب گردد. (بنا بر اين مثلا در سوره كوثر" بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ" همه يك آيه محسوب مى‌شود).

به هر حال مساله آن قدر روشن است كه مى‌گويند: يك روز معاويه در

[1] بيهقى جلد 2 صفحه 50.