ايشان را مانند توبه آن سه نفر مى‌پذيرد .

[معناى اينكه فرمود: با صادقين باشيد(... وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ)]

و خامسا معلوم شد كه هر چند كلمه ظن در لغت به معناى پندار است نه به معناى علم، و ليكن در خصوص مورد اين آيه به معناى علم آمده است.

(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ) كلمه صدق در اصل به معناى اين است كه گفتار و يا خبرى كه داده مى‌شود با خارج مطابق باشد، و آدمى را كه خبرش مطابق با واقع و خارج باشد صادق مى‌گويند. و ليكن از آنجايى كه بطور استعاره و مجاز اعتقاد و عزم و اراده را هم قول ناميده‌اند در نتيجه صدق را در آنها نيز استعمال كرده، انسانى را هم كه عملش مطابق با اعتقادش باشد و يا كارى كه مى‌كند با اراده و تصميمش مطابق باشد، و شوخى نباشد، صادق ناميده‌اند.

و اطلاق امر به تقوى و اطلاق كلمه صادقين و همچنين اينكه بطور مطلق فرموده: با صادقين باشيد- با اينكه معيت و با كسى بودن به معناى همكارى كردن و پيروى نمودن است- همه قرينه‌هايى هستند كه دلالت مى‌كنند بر اينكه مقصود از صدق، معناى مجازى و وسيع آن است، نه معناى لغوى و خاص آن.

بنا بر اين، آيه شريفه مؤمنين را دستور مى‌دهد به اينكه تقوا پيشه نموده، صادقين را در گفتار و كردارشان پيروى كنند، و اين غير از آن است كه بفرمايد شما نيز مانند صادقين متصف به وصف صدق باشيد زيرا اگر آن بود، مى‌بايستى بفرمايد و از صادقين باشيد نه اينكه بفرمايد و با صادقين باشيد ، و اين پر واضح است و احتياج به توضيح ندارد.

( ما كانَ لِأَهْلِ الْمَدِينَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرابِ‌) ...(ما كانُوا يَعْمَلُونَ ) كلمه رغبت ميل خاصى است از تمايلات نفسانى، و رغبت در هر چيز ميل كردن به طرف آن به منظور طلب نفع است، و رغبت از هر چيز به معناى دورى و بى ميلى از آن و ترك آن است، و حرف باء در (بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ‌) براى سببيت است، و معناى جمله را چنين مى‌كند و ايشان را حقى نيست كه بخاطر اشتغال به خود از آن جناب صرفنظر نموده، در مواقع خطر در جنگها و در سختيهاى سفر تركش گويند، و خود سرگرم لذائذ زندگى گردند .

كلمه ظما به معناى عطش، و كلمه نصب به معناى تعب، و كلمه مخمصة به معناى گرسنگى، و غيظ به معناى شدت غضب، و مؤطا به معناى زمينى است كه مسير راه باشد و بر آن بگذرند.

اين آيه حق تخلف از رسول خدا 6 را از اهل مدينه و اعرابى كه در اطراف آن هستند سلب نموده، سپس خاطرنشان مى‌سازد كه خداوند در مقابل اين سلب حق،