نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 492
(يَحْلِفُونَ لَكُمْ لِتَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِنْ تَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِنَّ
اللَّهَ لا يَرْضى عَنِ الْقَوْمِ الْفاسِقِينَ) در آيه قبلى مىفرمود: اين سوگند ايشان براى اين است كه بدين
وسيله شما را از خود منصرف كنند، و اينك در اين آيه مىفرمايد: سوگند مىخورند تا
علاوه بر آن، شما را از خود راضى هم بكنند، و شما مقصود اولى ايشان را عملى بكنيد
يعنى متعرضشان نشويد، براى اينكه ايشان پليدند، و براى ايمان و آن قداست و طهارتش
سزاوار نيست كه متعرض پليديهاى نفاق و دروغ و قذارت كفر و فسق گرديد، و ليكن مقصود
دومى ايشان را به هيچ وجه عملى نكنيد و بدانيد كه اگر هم شما از آنها راضى شويد
خداوند از آنها براى آن فسقى كه دارند راضى نخواهد شد، و خداوند از مردم فاسق راضى
نمىشود.
پس، منظور
اين است كه: اگر شما از ايشان راضى شويد از كسانى راضى شدهايد كه خداوند از ايشان
راضى نيست، و رضايت شما بر خلاف خوشنودى خداست، و براى هيچ مؤمنى سزاوار نيست از
چيزى كه مايه سخط و غضب خداست راضى شود. اين نوع تعبير در رساندن مطلب بليغتر و
رساتر است تا اينكه تصريح كند و بفرمايد: از منافقين راضى نشويد.
بحث روايتى
[روايتى در ذيل آيه شريفه:(فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ ...)]
در الدر
المنثور در تفسير جمله(فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ) آمده كه ابن
ابى حاتم از جعفر بن محمد از پدرش (ع) روايت كرده كه فرمود: جنگ تبوك آخرين جنگى
بود كه رسول خدا 6 در آن شركت جست، و آن را به مناسبت اينكه در آيه شريفه
فرموده:(قالُوا لا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ) غزوه حر و
غزوه عسرت نيز ناميدهاند[1].
و نيز در آن
كتاب است كه ابن جرير، ابن ابى حاتم و ابن مردويه از ابن عباس روايت كردهاند كه
گفت: رسول خدا 6 مردم را دستور داده بود تا با او حركت كنند و چون اين واقعه در
تابستان رخ داد و هوا گرم بود عدهاى گفتند: يا رسول اللَّه! هوا بسيار گرم است و
ما طاقت بيرون رفتن نداريم و شما نيز بيرون نرويد. خداى تعالى در پاسخشان
فرمود: بگو آتش جهنم داغتر و سوزانتر است، اگر مىفهميديد و رسول
خدا 6 را دستور داد تا بيرون رود[2].