نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 414
بى ميلى در نماز
خواندن، و كراهت در انفاق از اركان نفاق آنان شمرده شده است.
[شيفته
اموال و اولاد بسيار منافقين مشو كه اموال و اولاد آنان مايه عذاب آنها است]
(فَلا تُعْجِبْكَ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ
لِيُعَذِّبَهُمْ بِها ...) اعجاب به چيزى به معناى مسرور شدن از آن است،
بخاطر جمال و يا كمال و يا امثال آن كه در آن چيز مشاهده مىشود، و كلمه
زهوق به معناى خروج به سختى، و اصل آن بطورى كه گفتهاند به معناى بيرون
آمدن جان و مردن است.
خداى تعالى
در اين آيه پيغمبر گرامىاش را از اينكه شيفته اموال و اولاد منافقين گردد نهى
مىكند. البته از سياق آيه برمىآيد كه مقصود شيفتگى در برابر كثرت اولاد و اموال
ايشان است، آن گاه اين معنا را چنين تعليل مىكند كه اين اموال و اولاد- كه قهرا
انسان را به خود مشغول مىكند- نعمتى نيست كه مايه سعادت آنان گردد، بلكه نقمتى
است كه ايشان را به شقاوت مىكشاند، چون خداوندى كه اين نعمتها را به ايشان داده،
مقصودش اين بوده كه ايشان را در زندگى دنيا عذاب نموده جان آنان را در حال كفر
بگيرد.
آرى، زندگى
كه هر موجود زندهاى آن را براى خود سعادت و راحت مىشمارد، وقتى مايه سعادت، و در
آن راحتى و بهجت و سرور است كه بر مجراى حقيقىاش جريان داشته باشد، يعنى آدمى به
آثار واقعى آن كه همانا علم نافع و عمل صالح است رسيده باشد، و بغير آنچه خير او و
سودش در آن است اشتغال نورزد، اين است آن حياتى كه مرگ در آن نيست، و همين است آن
راحتى كه آميخته با تعب و رنج نمىگردد، و اين است آن لذتى كه تلخى و الم در آن
راه ندارد، و چنين زندگى جز در تحت ولايت خدا ميسر نمىشود:(أَلا
إِنَّ أَوْلِياءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ)[1] و اما كسى كه به
دنيا مشغول شده، زينتهاى دنيوى و مادى او را مجذوب كرده، اموال و فرزندان او را
شيفته، آمال و آرزوهاى كاذب، او را فريب داده و شيطان از خود بى خبرش كرده باشد،
او در تناقضهاى قواى بدنى و تزاحمهايى كه بر سر لذائذ مادى درگير مىشود، قرار
گرفته، و با همان چيزهايى كه آنها را مايه سعادت خود خيال مىكرد به شديدترين
عذابها دچار مىشود.
آرى، اين خود
حقيقتى است كه همه به چشم خود مىبينيم كه هر چه دنيا بيشتر به كسى روى بياورد و
از فراوانى مال و اولاد بيشتر برخوردار شود، بهمان اندازه از موقف عبوديت دورتر و
به هلاكت و عذابهاى روحى نزديكتر مىشود، و همواره در ميان لذائذ مادى و
[1] آگاه باشيد كه اولياء خدا نه ترسى بر آنان است و نه اندوهى
مىبينند. سوره يونس آيه 62
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 9 صفحه : 414