responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 8  صفحه : 275

(وَ أَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌ أَنْ أَلْقِ ...) كلمه أن در أن الق تفسيريه است. و كلمه تلقف از ماده لقف و لقفان و به معناى چيزى را به سرعت گرفتن است. و افك به معناى گرداندن هر چيزى است از صورت اصليش، و لذا به دروغ هم افك اطلاق مى‌شود، در اين آيه از چند جهت ايجاز و اختصار كه خود يكى از نكات ادبى است به كار رفته، و تقدير آن اين است كه: ما بعد از آنكه ساحران سحر خود را انداختند به موسى وحى فرستاديم كه تو نيز عصاى خود را بينداز، وقتى انداخت آنا به صورت مار بزرگى در آمده و شروع به بلعيدن سحرهاى ساحران كرد.

جمله‌(فَوَقَعَ الْحَقُّ) در اين آيه استعاره به كنايه است، زيرا حق را به چيزى تشبيه كرده كه قبلا پا در هوا و معلق بود، و معلوم نبود بالأخره در زمين قرار مى‌گيرد يا نه؟ لذا فرموده: حق واقع شد، و باطل شد آن سحرى كه كرده بودند.

(فَغُلِبُوا هُنالِكَ وَ انْقَلَبُوا صاغِرِينَ) يعنى فرعون و اصحابش در آن مجمع عظيمى كه همه مردم از هر طرف هجوم آورده بودند مغلوب شدند، و لفظ هنالك كه براى اشاره بدور است اشاره به همين مجمع است. و جمله‌(وَ انْقَلَبُوا صاغِرِينَ) به اين معنا است كه فرعون و اصحابش بعد از آن عزتى كه در اجتماع داشتند به حالت ذلت و خوارى برگشت نمودند.

(وَ أُلْقِيَ السَّحَرَةُ ساجِدِينَ قالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعالَمِينَ رَبِّ مُوسى‌ وَ هارُونَ) نفرمود: ساحران خود را به سجده انداختند، بلكه فرمود: ساحران به سجده افتاده شدند تا كمال تاثير معجزه موسى و خيره شدن ساحران را برساند، تو گويى فرموده است: وقتى عظمت معجزه را ديدند آن قدر دهشت كردند كه بى‌اختيار به سجده در آمدند، بطورى كه نفهميدند چه كسى آنان را به حالت سجده در آورد، لذا خود را ناگزير از ايمان به رب العالمين ديدند. و اينكه فرمود:(رَبِّ مُوسى‌ وَ هارُونَ) براى اين است كه دلالت كند بر اينكه ايمان به خدا توأم با ايمان به موسى و هارون است.

بعضى گفته و يا شايد بگويند: اينكه رب العالمين را به‌(رَبِّ مُوسى‌ وَ هارُونَ) توضيح داد براى رفع توهمى بوده كه در اينجا به ذهن مى‌رسد، توضيح اينكه فرعون داشت ادعاى ربوبيت مى‌كرد، و مى‌گفت رب العالمين منم، و با چنين وضعى اگر فقط مى‌گفتند: ما ايمان آورديم به رب العالمين، ممكن بود كسى توهم كند كه مقصودشان ايمان به فرعون است، لذا براى رفع اين توهم مقصود خود را با جمله‌(رَبِّ مُوسى‌ وَ هارُونَ) توضيح دادند. ليكن اين وجه خيلى روشن نيست، براى اينكه بت‌پرستان اصلا قائل به رب العالمين يعنى كسى كه به‌

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 8  صفحه : 275
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست