نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 8 صفحه : 236
(قَدْ
جاءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ)
اين جمله دلالت دارد بر اينكه شعيب (ع) معجزاتى كه دليل بر رسالتش باشد داشته، و
اما آن معجزات چه بوده، قرآن كريم اسمى از آن نبرده است.
و مقصود از
اين آيات و معجزات، آن عذابى كه در آخر داستان ذكر مىكند نيست، زيرا گر چه آن نيز
در جاى خود آيتى بود، و ليكن آيتى بود كه همه آنان را هلاك ساخت، و معلوم است كه
آيه عذاب آيه و معجزه رسالت نمىتواند باشد. علاوه بر اينكه پس از ذكر اين آيه و
بينه نتيجه گرفته و مىفرمايد: پس به كيل و وزن وفا كنيد، و اين نتيجهگيرى وقتى
صحيح است كه عذاب نازل نشده باشد، و مردم هلاك نشده باشند.
[تعاليم
شعيب (ع) به قوم خود]
(فَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَ الْمِيزانَ وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْياءَهُمْ وَ لا
تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلاحِها) شعيب (ع) نخست قوم
خود را پس از دعوت به توحيد كه اصل و پايه دين است به وفاى به كيل و ميزان و
اجتناب از كمفروشى كه در آن روز متداول بوده دعوت نموده، و ثانيا آنان را دعوت به
اين معنا كرده كه در زمين فساد ايجاد نكنند، و بر خلاف فطرت بشرى- كه همواره انسان
را به اصلاح دنياى خود و تنظيم امر حيات دعوت مىكند- راه نروند.
گر چه افساد
در زمين بر حسب اطلاق شامل گناهان مربوط به حقوق اللَّه نيز مىشود، و ليكن از ما
قبل و ما بعد جمله مورد بحث بر مىآيد كه مقصود از فساد خصوص آن گناهانى است كه
باعث سلب امنيت در اموال و اعراض و نفوس اجتماع مىشود، مانند راهزنى، غارت،
تجاوزهاى ناموسى و قتل و امثال آن.
(ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ) شعيب (ع) سپس اين دو
دعوت خود را چنين تعليل مىكند كه: وفاى به كيل و وزن و بر هم نزدن نظم جامعه براى
شما بهتر است، و سعادت دنياى شما را بهتر تامين مىكنند، زيرا زندگى اجتماعى انسان
وقتى قابل دوام است كه افراد، ما زاد فرآورده خود را در مقابل فرآوردههاى ديگر
مبادله نموده و بدين وسيله حوائج خود را برآورده كنند، و اين وقتى ميسر است كه در
سراسر اجتماع امنيت حكمفرما بوده و مردم در مقدار و اوصاف هر چيزى كه معامله
مىكنند به يكديگر خيانت نكنند، چون اگر خيانت از يك نفر صحيح باشد از همه صحيح
خواهد بود، و خيانت همه معلوم است كه اجتماع را به چه صورت و وضعى در مىآورد، در
چنين اجتماعى مردم به انواع حيله و تقلب، سم مهلك را به جاى دوا، و جنس معيوب و
مخلوط را به جاى سالم و خالص به خورد يكديگر مىدهند.
و همچنين عدم
افساد در زمين، چون فسادانگيزى نيز امنيت عمومى را كه محور چرخ اجتماع انسانى است
از بين برده و مايه نابودى كشت و زرع و انقراض نسل انسان است.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 8 صفحه : 236