(وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ ...) يعنى و اين كتاب كتابى است مبارك كه در خصايص مذكور در سابق با كتاب موسى (ع) اشتراك دارد پس آن را نيز بايد پيروى كنيد.

(أَنْ تَقُولُوا إِنَّما أُنْزِلَ الْكِتابُ عَلى‌ طائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنا ...) معناى‌(أَنْ تَقُولُوا) كراهة ان تقولوا- تا نگوييد است، و اين نحو تعبير در كلام عرب بسيار است، و جمله مذكور متعلق است به كلمه انزلناه كه در آيه قبل بود.

و مقصود از دو طايفه قبل از ما يهود و نصارا است كه انجيل و تورات برايشان نازل شد، زيرا كتب ديگرى كه به انبيا قبل از موسى و عيسى (ع) نازل شد مانند كتاب نوح و كتاب ابراهيم (ع) مانند اين دو كتاب مشتمل بر جزئيات و تفصيل شرايع نبوده، و تنها متعرض اصول و كليات شرايع بوده است، و اما كتب ديگرى كه به ساير انبيا نسبت داده شده از قبيل زبور داوود و امثال آن اصلا متعرض شرايع نبوده، معاصرين رسول خدا 6 از آن اطلاعى نداشته‌اند.

به هر حال معناى آيه مورد بحث اين است كه: ما قرآن را نازل كرديم تا نگويند كتاب آسمانى كه متعرض جزئيات شرايع الهى باشد همان دو كتاب انجيل و تورات بود كه به دو طايفه قبل از ما يعنى يهود و نصارا نازل شد، و ما از تلاوت و آموختن آن غفلت ورزيديم و با غفلت هم حرجى بر ما نيست.

(أَوْ تَقُولُوا لَوْ أَنَّا أُنْزِلَ عَلَيْنَا الْكِتابُ لَكُنَّا أَهْدى‌ مِنْهُمْ ...) يعنى: و تا نگوييد اگر به ما هم كتابى نازل مى‌شد ما از ايشان (يهود و نصارا) بهتر و زودتر هدايت مى‌يافتيم.

(فَقَدْ جاءَكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ) اين جمله تفريع بر جمله ان تقولوا و جمله او تقولوا هر دو است، و اگر در آن، كتاب را بينه خوانده براى اين است كه دلالت كند بر اينكه حجيت كتاب و دلالتش روشن و واضح است، و ديگر براى كسى عذرى و بهانه‌اى باقى نمانده. و كلمه يصدفون از ماده صدف است كه معناى اعراض را مى‌دهد، و معناى بقيه آيه روشن است.

بحث روايتى [ (چند روايت در ذيل آيه:(قُلْ تَعالَوْا أَتْلُ ...) و در باره صراط مستقيم)]

در تفسير عياشى از ابى بصير نقل شده كه گفت: من در خدمت امام ابى جعفر