(قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فاطِرِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ يُطْعِمُ وَ لا يُطْعَمُ) از اينجا شروع مى‌شود به استدلال بر يگانگى خدا و اينكه شريكى براى او نيست.

[عوامل پيدايش مرام بت پرستى‌]

آنچه كه از تاريخ و ثنيت و بت‌پرستى برمى‌آيد اين است كه باعث پيدايش اين مرام يعنى خضوع در برابر بت و پرستش آلهه، يكى از دو غريزه زير بوده است:

اول غريزه جلب منفعت: توضيح اينكه، انسانهايى دور از معارف دينى بنظر ساده خود احساس مى‌كرده‌اند كه در ادامه زندگى محتاج به اسباب و لوازم زيادى از قبيل طعام، لباس، مسكن، همسر، اولاد، خويشاوند و امثال آن هستند، از اين ميان مهمتر از همه غذا است كه نياز انسان به آن بيش از نياز وى به غير آن است و معتقد شده بودند كه هر صنفى از اين حوائج بستگى به سببى دارد كه آن سبب آن حاجت را براى آنان فراهم مى‌كند مثلا براى باران سببى است كه آن را از آسمان فرو فرستاده و چمنزارها را سرسبز و خرم مى‌سازد و در نتيجه آذوقه آنان و علوفه چهارپايانشان را تامين مى‌كند، و براى پستى‌ها و بلنديهاى زمين سببى است كه امور آن را اداره مى‌كند، و سبب ديگرى هست كه بين دو نفر علاقه و محبت مى‌افكند، و نيز سببى است كه اداره درياها و كشتى‌ها را عهده‌دار است.

و چون مى‌ديدند كه خودشان به تنهايى نيروى تسلط بر همه اين حوائج و حتى بر حوائج ضرورى را ندارند از اين رو براى دست‌يابى بهر حاجتى خود را ناچار مى‌ديدند كه در برابر سبب مربوط به آن حاجت خضوع نموده و او را پرستش كنند.

دوم غريزه دفع ضرر: آنها چون مى‌ديدند كه از هر سو هدف تير حوادث و ناملايمات و محصور بلاياى عمومى از قبيل سيل، زلزله، طوفان، قحطى، وبا و ... و همچنين خطرات شخصى از قبيل امراض، فقر، سقوط، بى اولادى، دشمنى دشمنان، حاسدين و عيبجويان و امثال آنند، لذا پيش خود به اين خيال افتاده‌اند كه لا بد اسباب قاهره‌اى در كار است كه اين گرفتاريهاى خرد كننده را براى انسان فراهم مى‌كند و در نتيجه صفاى زندگى را مبدل به كدورت مى‌سازد، و لا بد اين اسباب موجوداتى هستند آسمانى، نظير ارباب انواع و ارواح كواكب.

از اين جهت از ترس اينكه مبادا دچار خشم آنها شوند سر تسليم در برابرشان فرود آورده و آنها را معبود خود گرفتند، تا شايد بدين وسيله خشنودشان ساخته، از آزارشان ايمن شده، از مكاره و مصائب و شرور و ضررهايى كه از ناحيه آنها نازل ميشود مصون گردند.

اين آن چيزى است كه از تواريخ مربوط به پيدايش مسلك بت‌پرستى و منطق بت‌پرستان و ستاره‌پرستان استفاده مى‌شود. با در نظر گرفتن اين نكته تاريخى بخوبى معلوم‌