نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 7 صفحه : 346
(ع) هر كس ديگرى را
هم بخواهد با آن هدايت مىكند، پس هدايت وقتى هدايت به معناى واقعى است كه از
ناحيه خداى سبحان باشد، و وقتى از خداى سبحان است كه آدمى را به صراط مستقيم
كشانيده با انبيا (ع) همراه كند. و علامت اين نيز اين است كه برگشت همه دستورات آن
به توحيد و اقامه دعوت حق و عبوديت و تقوا باشد.
پس هر دعوت و
هدايتى كه بين انبيا فرق گذاشته و مردم را نسبت به بعضى از آنان كافر و نسبت به
بعضى ديگر مؤمن كند، و يا بين احكام خدا تفرقه انداخته مردم را به عمل به بعضى از
آنها و ترك بعضى ديگر دعوت مىكند، و يا از عهده تامين سعادت زندگى انسانى بر
نمىآيد و يا انسان را به سوى شقاوت و بدبختى سوق مىدهد، هدايت خدايى و مورد امضا
و رضاى پروردگار نيست و از راه فطرت منحرف است.
قرآن كريم در
اين باره مىفرمايد:(إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللَّهِ وَ
رُسُلِهِ وَ يُرِيدُونَ أَنْ يُفَرِّقُوا بَيْنَ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ
يَقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَ يُرِيدُونَ أَنْ
يَتَّخِذُوا بَيْنَ ذلِكَ سَبِيلًا أُولئِكَ هُمُ الْكافِرُونَ حَقًّا)[1] و نيز مىفرمايد:(أَ فَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتابِ وَ تَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَما جَزاءُ مَنْ
يَفْعَلُ ذلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يَوْمَ
الْقِيامَةِ يُرَدُّونَ إِلى أَشَدِّ الْعَذابِ)[2] و نيز
مىفرمايد:(وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَيْرِ هُدىً
مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ)[3] يعنى راه پيروى هواى
نفس راه هدايت خدا نيست، بلكه بى راههاى است كه هرگز سالكش را به سعادت حيات
نمىرساند، چون چنين راهى ظلم است و هرگز خداوند ظلم و ستم را وسيله سعادت قرار
نداده و نخواهد داد.
[در هدايت
الهى ضلالت راه ندارد و بقاء آن مشروط به شكر، كه عبارتست از عمل به لوازم توحيد و
عبوديت مىباشد]
كوتاه سخن اينكه،
يكى از خصوصيات هدايت الهى اين است كه ضلالت در آن راه نداشته و هيچ وقت سالك را
به ضلالت نمىكشاند. خصوصيت ديگر آن اين است كه وقتى براى انسان باقى مىماند كه
شكرش بجا آورده شود، و گر نه از چنگ انسان مىرود، و آدمى
[1] كسانى كه به خدا و پيغمبرانش كفر مىورزند و مىخواهند بين
خدا و فرستادگان او جدايى بيندازند و مىگويند: ما به برخى ايمان آورده و به
پارهاى كفر مىورزيم، و مىخواهند راهى ميان كفر و ايمان اتخاذ كنند ايشان حقا
كافرند. سوره نساء آيه 151
[2] آيا نسبت به بعضى از كتاب ايمان مىآوريد و بعضى ديگر را
كافر مىشويد؟ جزاى هر كس از شما كه چنين كند چيزى جز خوارى در زندگى دنيا نيست و
در روز قيامت به سوى شديدترين عذابها بازگشت خواهند نمود. سوره بقره آيه 85
[3] و كيست گمراهتر از آن كسى كه راه هدايت خدا را رها كرده و
از هواى نفس خود پيروى كند، البته خدا قوم ستمكار را هرگز هدايت نخواهد كرد. سوره
قصص آيه 50
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 7 صفحه : 346