بنا بر اين، ملخص معناى آيه اين مى‌شود كه: خداى تعالى پيغمبر خود را دستور مى‌دهد كه عليه مشركين اتمام حجت نمايد، و اعلام كند كه اگر عذاب خدا بر آنان نازل گردد، جز ستمكاران آنان، هلاك نمى‌شوند، آن گاه به رسول گراميش مى‌فرمايد: ماييم كه اين حجت را به تو القاء كرده‌ايم، و ماييم كه عذاب را نازل مى‌نماييم، و به تو گوشزد مى‌كنيم كه فرستادن پيغمبران تنها به منظور بشارت و انذار است، پس هر كس ايمان آورد و عمل صالح كند، حرجى بر او نيست، و كسى كه تكذيب كند، بايد بداند كه به جرم فسق، و خروجش از رسم عبوديت، عذاب گريبانش را مى‌گيرد، اينك بايد فكر خود را بكنند و ببينند كه از كدام طايفه‌اند.

در مباحث قبلى هم، بحث از معناى ايمان ، صلاح و فسق گذشت و در آن مباحث معناى اينكه خوف و اندوهى بر مؤمنين نيست نيز گذشت.

[مراد از:(خَزائِنُ اللَّهِ)]

(قُلْ لا أَقُولُ لَكُمْ عِنْدِي خَزائِنُ اللَّهِ وَ لا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَ لا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ) شايد مراد از خزينه‌هاى خدا، همان چيزى باشد كه آيه شريفه‌(قُلْ لَوْ أَنْتُمْ تَمْلِكُونَ خَزائِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذاً لَأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنْفاقِ)[1] در مقام بيان آن است. و مراد از خزينه‌هاى رحمتى هم كه در اين آيه است، همان حقيقتى است كه در آيه‌(ما يَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلا مُمْسِكَ لَها)[2] از آثار آن خبر مى‌دهد. و خلاصه مراد از خزينه و يا خزائن رحمت، همانا منبع فيض الهى است كه هستى و آثار آن را به هر چيزى افاضه مى‌كند، و اما اينكه نحوه افاضه چگونه است، از آيه‌(إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ)[3] استفاده مى‌شود كه مصدر اين اثر، همانا كلمه كن است كه از مقام عظمت و كبريايى خدا صادر مى‌گردد، و در آيه‌(وَ إِنْ مِنْ شَيْ‌ءٍ إِلَّا عِنْدَنا خَزائِنُهُ وَ ما نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ)[4] هم از همان كلمه به عبارت ديگرى تعبير فرموده است.

پس منظور از خزينه‌هاى خدا، آن مقام از مقامات پروردگار است كه هر عطائى كه‌

[1] بگو شما اگر مالك خزينه‌هاى رحمت پروردگارم بوديد، خوددارى مى‌كرديد از انفاق، از ترس تمام شدن، آرى انسان بخيل است. سوره اسراء آيه 100

[2] آنچه از رحمت كه خدا براى مردمان بگشايد، پس جلوگيرنده‌اى از آن نيست. سوره فاطر آيه 2

[3] جز اين نيست امرش كه چون چيزى را اراده كند مى‌گويد: باش، پس مى‌شود. سوره يس آيه 82

[4] و هيچ چيزى نيست مگر اينكه نزد ما است خزينه‌هاى آن، و ما از آن نازل نمى‌كنيم مگر به مقدار محدود و معلوم. سوره حجر آيه 21