(فَمَنْ تابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ أَصْلَحَ فَإِنَّ اللَّهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ ...) بر آن متفرع شود، كه حاصل آن تفريع چنين مى‌شود: حال كه قطع دست دزد نكالى است از خداى تعالى تا شخص عقوبت شده و از گناه خود بر گردد، پس اگر دزدى بعد از دزديش توبه كند و خود را اصلاح نمايد، به طورى كه ديگر پيرامون دزدى نگردد- كه همين معناى توبه را تثبيت مى‌كند- خداى تعالى توبه‌اش را مى‌پذيرد و مغفرت و رحمتش به وى بر مى‌گردد براى اينكه خداى تعالى غفور و رحيم است، هم چنان كه خودش فرموده:(ما يَفْعَلُ اللَّهُ بِعَذابِكُمْ إِنْ شَكَرْتُمْ وَ آمَنْتُمْ، وَ كانَ اللَّهُ شاكِراً عَلِيماً)[1].

در آيه مورد بحث يعنى در مساله بريدن دست دزد، مطالب بسيار ديگرى هست كه مربوط به فقه است و بايد آنها را در كتب فقهى ديد.

[تعليل آمرزيدن سارق تائب به مالكيت مطلقه الهى و قدرت او بر هر چيز]

(أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ...) اين آيه در موضع تعليل مطلب آيه سابق است، كه سخن از قبول توبه سارق و سارقه داشت، و مى‌فرمود: اگر آن مرد و اين زن دزد توبه كنند و بعد از آنكه ظلم كردند، خود را اصلاح نمايند خداى تعالى توبه‌شان را مى‌پذيرد، براى اينكه خداى سبحان بعد از آنكه مالك آسمانها و زمين است، و بعد از آنكه هر مالكى مى‌تواند در مملكت و ما يملك خود و در رعيت و ملك خود هر حكمى كه دوست مى‌دارد بكند، و هر اراده‌اى كه بكند چه عذاب باشد و چه رحمت به كرسى بنشاند، يكى از عذاب و يكى ديگر را آمرزش بدهد، تا ببينى حكمت و مصلحت چه اقتضا كند، پس او مى‌تواند سارق و سارقه را اگر توبه نكنند عذاب كند و اگر توبه كنند بيامرزد.

(وَ اللَّهُ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ) اين جمله نيز تعليل جمله قبل است يعنى جمله‌(لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ)، كه مى‌خواهد بفرمايد ملك به ضمه ميم از شؤون قدرت است هم چنان كه ملك، (بكسره ميم) از فروع خلقت و ايجاد و يا به عبارتى از قيمومت الهيه است.

توضيح اينكه خداى تعالى خالق همه اشياء و پديد آرنده آنها است، پس هيچ چيزى نيست مگر آنكه خودش و هر اثرى كه دارد از آن خداى سبحان است، او است كه دهنده هر داده‌اى است، و منع كننده هر چيزى است كه نداده، پس او مى‌تواند در هر چيزى تصرف كند،

[1] عذاب كردن شما به چه كار خدا مى‌آيد اگر شما شكرگزار باشيد و ايمان آوريد؟ با اينكه خدا خودش نيز شكرگزار و عليم است. سوره نساء، آيه 147 .