(ع) گفتند:(لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً)[1] و يا گفتند:(أَرِنَا اللَّهَ جَهْرَةً)[2].

راغب هم چنان به معناى اين ماده ادامه مى‌دهد تا آنجا كه مى‌گويد: و اما در مورد حس شنوايى در قرآن كريم مى‌خوانيم:(سَواءٌ مِنْكُمْ مَنْ أَسَرَّ الْقَوْلَ وَ مَنْ جَهَرَ بِهِ)[3] اين بود گفتار راغب.[4] و كلمه سوء من القول زشت از سخن به معناى هر سخنى است كه در باره هر كسى گفته شود ناراحت مى‌گردد، مثل نفرين و فحش، چه فحشى كه مشتمل بر بدى‌ها و عيب‌هاى طرف باشد و چه فحشى كه در آن بدى‌هايى به دروغ به وى نسبت داده شود، همه اينها سخنانى است كه خداى تعالى جهر به آن را و يا به عبارت ديگر اظهار آن را دوست نمى‌دارد و معلوم است كه خداى تعالى منزه است از دوستى و دشمنى به آن معنايى كه در ما انسان‌ها و در حيوانات هم جنس ما وجود دارد، چيزى كه هست از آنجا كه امر و نهى در بين ما انسانها به حسب طبع ناشى از حب و بغض است (چيزى را كه دوست مى‌داريم مامور خود را امر مى‌كنيم تا آن را عملى كند و چيزى را كه دشمن مى‌داريم طرف را از انجام آن نهى مى‌كنيم) لذا بطور كنايه امر و نهى خدا را اراده و كراهت (يا حب و بغض و يا رضا و سخط او تعبير كرده‌اند) و گرنه در ساخت مقدس او اينگونه حالات كه در نفس ما پيدا مى‌شود وجود ندارد.

[مراد از دوست نداشتن خدا بد گويى آشكار را، اينست كه در شريعت خود آن را نكوهيده شمرده است‌]

پس اينكه فرمود: خدا سخن زشت به جهر گفتن را دوست نمى‌دارد كنايه است از اينكه در شريعتى كه تشريع فرموده، اين عمل را نكوهيده شمرده، حال چه نكوهيده به حد حرمت و چه اينكه زشتى آن به حد حرمت نرسد و از حد كراهت و اعانه تجاوز نكند.

[حد مجاز در بدگويى مظلوم از ظالم‌]

و جمله:(إِلَّا مَنْ ظُلِمَ) استثناى منقطع است و معنايش با معناى كلمه لكن يكى است، پس در حقيقت فرموده: لكن من ظلم لا باس بان يجهر بالسوء من القول فيمن ظلمه و من حيث الظلم (خدا دوست نمى‌دارد سخن زشت با صداى بلند گفتن را، ليكن كسى كه مورد ظلم شخصى يا اشخاصى قرار گرفته، مى‌تواند در مورد خصوص آن شخص و يا اشخاص و در خصوص ظلمى كه به وى رفته، سخن زشت و با صداى بلند بگويد) و همين خود

[1] هرگز به تو ايمان نخواهيم آورد تا آنكه خدا را به وضوح و با دو چشم خود ببينيم.

سوره بقره، آيه 53 .

[2] خدا را به وضوح به ما نشان بده سوره نساء، آيه 153 .

[3] براى خدا وضع شما يكسان است، هم سخنان آن كسى را مى‌شنود كه بلند سخن مى‌گويد و هم سخنان آن كس را كه آهسته مى‌گويد: سوره رعد، آيه 10 .

[4] مفردات راغب، ص 101 .