مؤلف قدس سره: اين استثنا كه در روايت آمده همان چيزى است كه ما در ذيل بحثى كه پيرامون آيه داشتيم خاطر نشان ساخته، گفتيم: تشريع جز به دست خدا و رسول او نيست.

و در كافى به سند خود از بريد بن معاويه روايت كرده كه گفت: امام ابو جعفر (ع) آيه شريفه:(أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ) را قرائت كرد، و به جاى جمله‌(فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فِي شَيْ‌ءٍ) فرمودند: فان خفتم تنازعا فى الامر فارجعوه الى اللَّه تا آخر، يعنى پس اگر ترسيديد در امرى تنازع كنيد، بيان آن امر را به خدا و رسول و اولى الامر ارجاع دهيد.

آن گاه اضافه كردند چطور ممكن است خداى تعالى از يك سو امر به اطاعت از خدا و رسول او و از اولى الامر بكند، و از سوى ديگر در خود اولى الامر تنازع را فرض كند، و امر به اطاعت از اولى الامر بكند كه خودشان در دين خدا تنازع مى‌كنند، پس روى سخن در اين آيه به مارقين يعنى منكرين ولايت آسمانى ائمه اهل بيت : است، به آنان است كه مى‌فرمايد خدا و رسول را اطاعت كنيد، (و در اطاعت اولى الامرى كه براى شما معين كرده‌اند نافرمانيشان مكنيد)[1].

مؤلف قدس سره: ممكن است كسى از اين روايت و مخصوصا از جمله‌اى كه قرائت كردند چنين بفهمد كه امام خواسته است بفرمايد: آيه شريفه اين طور كه من مى‌خوانم نازل شده، و ليكن اين توهمى است باطل، چون روايت بيش از اين دلالت ندارد كه امام آيه شريفه را به آن چند كلمه اضافى تفسير كرده‌اند، و خواسته است بيان كنند كه مراد از آيه چيست؟ و ما در بيان سابق خود اين دلالت را توضيح داديم.

دليل بر اين معنا اختلافى است كه در عبارات روايات ديده مى‌شود، مثلا در روايتى كه قمى به سند خود از جرير از امام صادق (ع) نقل كرده آمده: (اين آيه اين طور نازل شده: فان تنازعتم فى شى‌ء فارجعوه الى اللَّه و الى الرسول و الى اولى الامر منكم‌[2].

و در روايتى كه عياشى آن را از بريد بن معاويه از امام باقر (ع) نقل كرده (كه همان روايت كافى است كه در بالا نقل شد) آمده: سپس به مردم فرمود:(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا) (و مؤمنين تا روز قيامت را يك جا مورد خطاب قرار داد كه)،(أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ)، و منظورش از اولى الامر تنها ما بوديم، فان خفتم تنازعا فى‌

[1] روضة الكافى ج 8 ص 160 حديث 212.

[2] تفسير قمى ج 1 ص 141.